تأثیر تغذیه با کود زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis)

Abstract

بادرنجبویه با نام علمی Melissa officinalis یکی از گیاهان دارویی باارزش متعلق به خانواده نعنائیان است. به‌منظور بررسی تأثیر کودهای ورمی‌کمپوست، بیو‌فسفات و کود شیمایی ماکرو، بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد کمی و کیفی این گیاه دارویی و امکان‌سنجی جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای زیستی، آزمایشی با 18 تیمار شامل فاکتورهای کود شیمیایی در سه سطح (صفر، 50 و 100 درصد مقدار مصرف رایج)؛ ورمی‌کمپوست در سه سطح (صفر، 15، 30 درصد حجم گلدان) و بیوفسفات در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی قزوین انجام شد. نتایج نشان داد که ورمی‌کمپوست تأثیر معنی‌داری بر فاکتورهای مورفولوژیکی و درصد اسانس بادرنجبویه داشت، به‌طوری‌که بیش‌ترین ارتفاع بوته، بالاترین تعداد شاخه‌ فرعی، بالاترین وزن هزاردانه، و بیش‌ترین درصد اسانس، در حالت کاربرد 30 درصد حجم گلدان ورمی‌کمپوست حاصل گردید. هم‌چنین بیش‌ترین وزن تر بوته با کاربرد هم‌زمان بیوفسفات و 30 درصد حجم گلدان ورمی‌کمپوست تولید شد، با این وجود بالاترین وزن خشک بوته با کاربرد هم‌زمان سطح بالای کودشیمیایی و ورمی‌کمپوست به‌دست آمد. بیش‌ترین مقدار سیترونلال در تیمار 30 درصد حجم گلدان ورمی‌کمپوست و بالاترین مقدار ژرانیال در حضور کود شیمیایی حاصل گردید، به‌طوری‌که در حالت استفاده از سطح بالای کود شیمیایی مقدار ژرانیال موجود در اسانس در مقایسه با عدم کاربرد این کود، حدود 23 درصد بیشتر بود.