تأثیر نانوتیوب‌های کربنی بر جوانه‌زنی درون‌شیشه‌ای بذور دو رقم توت‌فرنگی

Abstract

جوانه‌زنی بذور توت‌فرنگی طولانی، غیر‌یکنواخت و متغیر می‌باشد که این امر می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای برنامه‌های به‌نژادی این گیاه شود. کوتاه کردن زمان لازم برای جوانه‌زنی و رسیدن به درصد بالای جوانه‌زنی بذور، این اجازه را به به‌نژادگران می‌دهد که به‌راحتی ژرم‌پلاسم‌های توت‌فرنگی را ارزیابی کنند. اخیراً نانوتیوب‌های کربنی برای بهبود جوانه‌زنی بذور گیاهان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. لذا این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر نانوتیوب‌های کربنی بر جوانه‌زنی درون‌شیشه‌ای بذور توت‌فرنگی انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل دو نوع محیط‌کشت درون‌شیشه‌ای (MS و B5)، غلظت‌های مختلف نانوتیوب‌های کربنی (صفر (شاهد)، 5، 10، 20 و 40 میکروگرم در میلی‌لیتر) و رقم توت‌فرنگی (پاروس و کاماروزا) بودند. در پایان دوره آزمایش (40 روز) شاخص‌های جوانه‌زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، زمان رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی نهایی و میانگین طول ریشه‌چه و ساقه‌چه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بذور هر دو رقم کشت شده بر روی محیط‌کشت MS و B5 حاوی غلظت‌های 10، 20 و 40 میکروگرم در میلی‌لیتر نانوتیوب پس از 40 روز نشانه‌ای از جوانه‌زنی بروز ندادند. در شاهد و غلظت 5 میکروگرم در میلی‌لیتر در هر دو نوع محیط‌کشت، بذور جوانه زدند و بین تیمارها تفاوت معنی‌دار مشاهده گردید. در اکثر شاخص‌ها تیمار شاهد بهتر بود و تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارها داشت. نتایج به‌دست آمده نشان داد که نانوتیوب‌های کربن غلظت‌های بالا باعث ایجاد محدودیت در جوانه‌زنی بذور توت‌فرنگی شدند که احتمال می‌رود که شاید به دلیل ایجاد سمیت برای جنین بذر باشد.