تغییرات شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ و پارامترهای ریشه گیاه آفتابگردان در کم-آبیاری تنظیم شده و کم‌آبیاری ناقص ریشه

Abstract

آب از مهم­ترین عوامل تولید محصولات کشاورزی در سرتاسر جهان است. کمبود آب کشاورزی لزوم استفاده از کم آبیاری را نمایان می­سازد. از طرفی کم آبیاری به­عنوان یک عامل محدودکننده رشد، خصوصیات فیزیولوژیک گیاهان را تحت تأثیر قرار می­دهد. این تحقیق به­منظور بررسی تأثیر کم آبیاری بر شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ و پارامترهای ریشه در پنج تیمار آبیاری قطره­ای شامل آبیاری کامل (١٠٠ درصد جبران نقصان رطوبتی خاک)، کم آبیاری تنظیم شده DI75) و (DI55 و آبیاری ناقص ریشه PRD75)و (PRD55 درحد ٧٥ و 55 درصد جبران نقصان رطوبتی خاک در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال 1391 در سه تکرار انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که تنش­های ملایم و شدید خشکی، به­ترتیب باعث افزایش و کاهش شاخص کلروفیل (SPAD) شدند. بیشترین شاخص سطح برگ در پایان فصل رشد مربوط به تیمار آبیاری کامل با 4/6 بود که با تیمار PRD75 تفاوت معنی­داری نداشت. تیمار کم آبیاری ناقص ریشه و تیمار کم آبیاری تنظیم شده در سطح 75 درصد بیشترین حجم، سطح و طول ریشه را به خود اختصاص داده بود. که این امر به­دلیل افزایش ریشه­های ثانویه در این تیمارها نسبت به تیمار آبیاری کامل می­باشد. بنابراین تیمار PRD75 ضمن صرفه­جویی در مصرف آب، با توسعه یک سیستم مناسب ریشه و برگ، امکان استفاده بهتر از رطوبت موجود در خاک و نور خورشید را علی­رغم اعمال تنش رطوبتی فراهم می‌آورد و راهکار مناسبی برای سازگاری با معضل بحران آب و در نتیجه نیل به یک کشاورزی پایدار محسوب می­گردد.