اثر غلظت¬های مختلف تنظیم کننده¬های رشد بر باززایی و پرآوری شاخساره ارقام توت-فرنگی (Fragaria ananassa Duch.)

Abstract

این پژوهش به­منظور بررسی باززایی و پرآوری شاخساره نوک روندک (Runner) توت فرنگی انجام شد. بر این اساس نوک روندک (5-4 میلی­متر) گیاهان مادری ارقام کردستان، پاروس و کامارسا پس از ضدعفونی، بر روی محیط­های کشت MS همراه با ترکیبات تنظیم کننده­های رشد بنزیل آدنین (BA) در چهار غلظت 25/0، 5/0، 1 و 2 میلی­گرم در لیتر و چهار غلظت صفر، 1/0، 25/0 و 5/0 میلی­گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید (IBA)، کشت شدند. نوع و غلظت تنظیم کننده­های رشد و رقم بر روی باززایی شاخساره نقش حیاتی داشتند. بیش­ترین درصد باززایی و تعداد شاخساره در هر سه رقم در محیط حاوی 1 میلی­گرم در لیتر BA + 25/0 میلی­گرم در لیتر IBA به­دست آمد. در این محیط تعداد شاخساره و درصد باززایی در ارقام کردستان (13/13 شاخساره و 33/92 درصد)، پاروس (76/10 شاخساره و 33/89 درصد) و کامارسا (15/12 شاخساره و 16/80 درصد) حاصل شد. برای پرآوری، شاخساره­های با سن چهار هفته حاصل از ریز­نمونه نوک روندک در محیط کشت MS همراه با ترکیبات هورمونی بنزیل آدنین (BA) در سه غلظت 25/0، 5/0 و 1 میلی­گرم در لیتر و سه غلظت صفر، 25/0 و 5/0 میلی­گرم در لیتر GA3 زیرکشت شدند. بهترین واکنش نسبت به پرآوری شاخساره در محیط کشت MS همراه با 5/0 میلی­گرم در لیتر BA مشاهده شد، که در ارقام کردستان، پاروس و کامارسا به­ترتیب تعداد 47/34، 46/28 و 25/30 شاخساره در هر ریزنمونه ظاهر شدند. با این حال، بیش­ترین تعداد شاخساره­های قابل برداشت در ارقام کردستان، پاروس و کامارسا به­ترتیب 32/21، 84/17 و 59/18 در هر ریزنمونه و بالاترین میانگین طول شاخساره در 5/0 میلی­گرم در لیتر BA +25/0 میلی­گرم در لیتر GA3 ثبت شد.