داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> روابط ایران و همسایه غربی آن را می­توان یکی از غیر­عادی­ترین و استثنایی­ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه­ای از تعارض­های بلندمدت، جنگ­ها و دوره­های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده ­است. از به قدرت رسیدن عبدالکریم قاسم در سال 1958 تا سرنگونی صدام در سال 2003، پرتعارض­ترین دوره در روابط دو کشور محسوب می­شود به گونه­ای که طولانی­ترین جنگ قرن بیستم بین ایران وعراق رخ داد. با پیدایش داعش، روابط دو کشور وارد مرحله­ای شد که با ادوار گذشته تفاوت ماهوی دارد. دراین مقاله، براساس چهارچوب نظری «موازنه تهدید» چگونگی این دگردیسی بنیادین در روابط ایران وعراق تحلیل شده است. فرضیه نویسندگان این بوده که شکل­گیری داعش به مثابه یک تهدید امنیتی مشترک، موجب گذار روابط ایران وعراق جدید از تعارض به تعاون راهبردی شده­­ است. این تهدید از همجواری دو کشور و ادراک مشترک آنها از میزان جدی بودن خطر هویتی داعش ناشی می­شود. با توجه به جایگاه حیاتی عراق در محیط امنیتی جمهوری اسلامی و عدم وجود پژوهش‌هایی که «موازنه تهدید» مبنای نظری آنها باشد، این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی دگردیسی در روابط ایران و عراق را تحلیل کرده ­است.