جنبه‌های حمایتی پلیس از بزه دیدگان در قوانین ایران

Abstract

زمینه و هدف: از ظهور جرم‌شناسی تقریباً یک قرن می‌گذرد که در این مدت رشته‌ها و شاخه‌های زیادی در این زمینه شکل‌گرفته است. جدیدترین رشته از جرم‌شناسیِ واکنش اجتماعی که امروزه در اغلب پژوهش‌های جرم‌شناسی موردتوجه قرارگرفته، بزه‌دیده‌شناسی یا مجنیٌ‌علیه‌شناسی است. این پژوهش باهدف بررسی جنبه‌های حمایتی پلیس از بزه دیدگان انجام‌شده است. در این پژوهش، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. روش تحقیق: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافته‌ها: مطالعه بزه دیدگان ابتدا در قالب یک نگرش منفی‌گرایانه و با تأکید به نقش و تقصیر بزه دیده در رویداد جنایی به وجود آمد؛ اما بعدها به‌ویژه از اواسط دهه 1970 به بعد جنبشی در جهت حمایت از بزه‌دیدگان آغاز شد که بزه‌دیدگان را صرف‌نظر از نقششان در شکل‌گیری پدیده جنایی مستحق حمایت و کمک‌های مادی، معنوی و روانی می‌دانست. نتیجه‌گیری: در اغلب موارد اولین کسانی که بزه‌دیدگان با آن‌ها برخورد می‌نمایند مأمورین نیروی انتظامی در کلانتری‌ها، پاسگاه‌ها، گشت‌ها و ... می‌باشند. در ادامه نیز بزه‌دیدگان به دلایل مختلف و معمولاً به‌دفعات متعدد و در فواصل زمانی مختلف به کارکنان پلیس مراجعه می‌کنند. این موضوع باعث شده نقش و جایگاه پلیس در خصوص بزه‌دیدگان، بسیار مهم و خطیر باشد؛ زیرا اگر از همان آغاز فرایند جنایی مأمورین پلیس با تمامی بزه‌دیدگان (اعم از بزه‌دیدگان عام و بزه‌دیدگان خاص شامل کودکان، سالمندان، زنان و ...) تعاملِ بزه دیده مدار داشته باشند، گامی اساسی در جهت عدالت و احقاق حقوق آن‌ها برداشته-اند.