واکاوی عوامل نظامی امنیتی مؤثر بر آیندۀ روابط ایران و ترکیه

Abstract

روابط نظامی ـ امنیتی ایران و ترکیه هیچ­گاه هم­وزن و هم­پای روابط اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی میان دو کشور نبوده است. اما تحولات سال­های اخیر در ارتش ترکیه، کودتای نافرجام در ترکیه و پشتیبانی ایران از دولت ترکیه، به­همراه دیپلماسی فعال دفاعی ایران باعث شده است تا روند همکاری­های نظامی اندکی تغییر کند. با توجه به اینکه آهنگ پرشتاب تغییرات روابط میان کشورها و عدم نگرش و درک درست از آیندۀ روابط، موجب قرارگرفتن در جایگاه واکنش خواهد بود و نه کنش؛ پژوهش حاضر به­دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام عوامل نظامی ـ امنیتی بر آیندۀ روابط ایران و ترکیه در افق 10 ساله تأثیرگذارند؟ این پژوهش به­لحاظ ماهیت از نوع اکتشافی، از حیث هدف کاربردی است. در این پژوهش متغیرهای نظامی ـ امنیتی مؤثر بر آیندۀ روابط دو کشور شناسایی شده، سپس بر اساس نظرات خبرگان، عوامل اثرگذار بر روابط ایران و ترکیه مشخص شده و اهمیت و عدم قطعیت آنها معین گردید. همکاری نظامی ترکیه با امریکا، همکاری نظامی ترکیه با رژیم صهیونیستی، همکاری و اختلاف در بحران امنیتی سوریه و رقابت ایران و ترکیه در ترتیبات امنیتی قفقاز عوامل کلیدی نظامی مؤثر بر آیندۀ روابط ایران و ترکیه هستند.