آینده نفوذ انگلستان در جمهوری اسلامی ایران با رویکرد امنیتی در افق 2025

Abstract

کشور ایران همواره از تجربه تلخی در مناسبات خود با انگلستان برخوردار بوده است. انگلستان هم‌زمان در سه حوزه اروپایی، انگلیسی ـ امریکایی (انگلو ـ امریکن) و انگلیسی، روابط خارجی خود را با جمهوری اسلامی ایران تنظیم می‌کند. باتوجه‌به تنش‌ها و اختلافات موجود میان ایران و امریکا در سه دهه گذشته و فقدان مناسبات دیپلماتیک رسمی میان این دو کشور و نیز اتحاد نزدیک و یا روابط ویژة امریکا و انگلیس، نقش و قدرت تأثیرگذاری حوزه انگلو ـ امریکن بر سیاست خارجی انگلستان نسبت به ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شود. پژوهش حاضر از روش ترکیبی روند‌پژوهی و سناریونویسی استفاده نموده و آینده نفوذ انگلستان در جمهوری اسلامی ایران را در افق 2025 مورد نقد و ارزیابی قرار می‌دهد. بدین‌منظور، به بررسی نفوذ این کشور از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال 1978 پرداخته و نفوذ انگلستان در ایران، اتفاقات، رویدادها و تعاملات ایران و انگلستان را در سال­های پس از آن تاکنون بررسی شده است. همچنین به بررسی نفوذ انگلستان در ایران با رویکرد امنیتی در بازه زمانی مذکور براساس محورهای اقتصادی، سیاسی، مذهبی و فرهنگی ـ اجتماعی پرداخته و آن را نقد و بررسی نموده و معنی‌داری این چهار مؤلفه با نفوذ انگلستان در ایران بررسی شد. درپایان، براساس سناریوهایی مربوط به محیط امنیتی ایران از سال 2017 تا سال 2025، چند سناریوی عمده طراحی شد که این سناریوها شامل مؤلفه­های خوشبینانه، بی‌طرفانه و بدبینانه درقالب فرصت‌ها و چالش‌های تغییر در محیط راهبردی ایران، تغییر در محیط راهبردی منطقه‌ای ایران، الگوهای مدیریت منازعه و الگوهای تعاملی که در موضوع نفوذ انگلستان در ایران وجود دارد، آمده است.