بررسی شواهد رسوب‌شناسی رویداد سونامی در کرانه‌های مکران، بلوچستان

Abstract

مطالعه‌ی سونامی به­عنوان یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین اشکال مخاطرات ساحلی، مورد توجه بسیاری از مهندسان، برنامه‌ریزان و سیاستمداران است. آثار رسوبی رویداد سونامی به دو زیرمجموعه‌ی نهشته‌های رسوبی و اشکال زمین‌ریختی تقسیم­بندی می‌شود. این مقاله در راستای فرایندهای رسوب‌گذاری همراه با برخورد سونامی در سواحل شمالی دریای عمان (مکران) می‌باشد. آثار برخورد سونامی از لحاظ ایجاد سیل بسیار متنوع است. این مقاله در ابتدا یک مدل مفهومی از فرآیندهای رسوب‌گذاری سونامی در ساحل برمبنای مطالعات موردی و ویژگی‌های بارز نهشته‌های سونامی را به شکلی خلاصه ارائه داده و حضور یا عدم حضور این ویژگی‌ها را در نهشته‌های توفانی بررسی کرده است.‌ گمانه‌هایی در برخی از مدخل‌های ورودی آب در سواحل شمالی دریای عمان از چابهار تا بریس حفر شده و در آن‌ها توالی رسوب‌شناسی بررسی شده است. از جمله آزمایش‌های انجام شده می‌توان، به دانه‌بندی به روش الک خشک و تر، هیدرومتری، کلسی­متری و XRD (جهت شناسایی کانی‌ها) اشاره کرد. در برخی از چاله‌ها توالی­های ریز شونده به سمت بالا، ساخت‌های رسوبیRip Rap، تجمع خرده قطعات صدف و تغییر ناگهانی رسوب مشاهده شده است. با توجه به ساختارهای رسوبی، تغییرات جورشدگی، کج شدگی، درصد ذرات آواری و میزان کربنات کلسیم، رسوبات احتمالی مربوط به سونامی شناسایی شد. هدف از این تحقیق بررسی و توانایی رسوب­شناسی در شناسایی شواهد سونامی در سواحل مکران نیز بوده است.