پتروگرافی و ترکیب شیمیایی دولومیت‌ها در کانسار سرب و روی خان‌سرمه و ارتباط آن با رخداد کانه‌زایی سولفیدی در منطقه واقع در غرب اصفهان

Abstract

کانسار خان‌سرمه واقع در غرب اصفهان به عنوان یکی از ذخایر مهم در ایالت فلززایی ملایر-اصفهان در میزبان واحد کربناته کرتاسه‌زیرین (واحد K3)، قرار دارد. در این کانسار گالن، اسفالریت و پیریت فراوانترین کانه‌های سولفیدی هستند که به همراه دگرسانی‌های دولومیتی-شدن، سولفیدی و سیلیسی تشکیل شده‌اند. طبق مطالعات پتروگرافی، دست کم چهار نوع دولومیت به ترتیب شامل دولومیت‌های‌ ریزبلور خاکستری (Rd1)، متوسط بلور قهوه‌ای تا قرمز (Rd2)، درشت بلور زین اسبی (Sd) و رگه‌-رگچه‌ای تأخیری (Vd)، در سنگ میزبان کانه-زایی تشخیص داده شد. محتوای CaCO3 و MgCO3 در این دولومیت‌ها به ترتیب بین 5/58 تا wt% 3/61 و بین 6/37 تا wt% 2/40 در تغییر بوده که بیشترین نسبت مولار Ca/Mg در دولومیت‌های اولیه ریزبلور (متوسط 65/1) و کمترین آن متعلق به دولومیت‌های رگه‌ای تأخیری (متوسط 1/1)، است. همچنین، مجموع مقادیر عناصر نادرخاکی (∑REE) در دولومیت‌ها بین 8/5 تا ppm 9/13 در تغییر است که این میزان در دولومیت‌های ریزبلور و زین اسبی بیشتر از دولومیت‌های متوسط بلور و رگه‌ای، بدست آمد. بر مبنای الگوی توزیع REE بنظر می‌رسد، دولومیت‌های ریزبلور از سنگ میزبان کرتاسه‌زیرین شکل گرفته‌اند. همچنین، وجود غنی‌شدگی نسبی LREE و بویژه La در دولومیت‌های زین اسبی و رگه‌ای گویای تشکیل این دولومیت‌ها در شرایط سیال به سنگ بالا و ارتباط آنها با رخداد کانه‌زایی سولفیدی در کانسار خان‌سرمه است.