تخمین تخلخل با استفاده از نشانگرهای لرزه‌ای در یکی از میادین هیدروکربنی جنوب غرب ایران

Abstract

تخلخل یکی از شاخص­های مهم در ارزیابی ظرفیت ذخیره و تولید یک مخزن هیدروکربنی است. این ویژگی به طور مرسوم از طریق داده‌های مغزه و نگارهای چاه­پیمایی محاسبه می­شود. یکی از مهم­ترین محدودیت‌های این دو گروه از داده‌ها با وجود ارزشمندی فراوان، عدم گسترش و محدود بودن به محل چاه­ می­باشد. استفاده از داده‌های لرزه­ای با گسترش جانبی بالا، نقشی مهم و اساسی در تخمین شاخص­های پتروفیزیکی در فواصل بین­چاهی دارد. در این پژوهش، تخمین تخلخل نوترون با استفاده از نشانگرهای لرزه­ای بر روی سازند آسماری در میدان چشمه خوش (شمال اهواز) صورت گرفته است. ابتدا از طریق نگارهای صوتی و چگالی در محل هر چاه، لرزه‌نگاشت­ مصنوعی ایجاد و در مرحله بعد با داده­های لرزه­ای انطباق یافته و موجک میانگین مورد استفاده در وارون‌سازی با میزان تطابق% 87.47 با استفاده از دو چاه، استخراج گردید. سپس داده‌های لرزه‌ای سه ‌بعدی از طریق فرآیند وارون­سازی به امپدانس ‌صوتی تبدیل و به عنوان نشانگر خارجی در طی فرآیند تخمین، همراه نشانگرهای داخلی حاصل از داده‌های لرزه‌ای خام، مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از روش رگرسیون مرحله‌ای، ارتباط بین تخلخل و نشانگرهای لرزه‌ای مشخص و هشت نشانگر لرزه­ای شامل، مربع نتیجه وارون‌سازی، مشتق دامنه لحظه‌ای، انتگرال قدرمطلق دامنه، مشتق، فرکانس لحظه‌ای، فیلتر 40/35 - 30/25، کسینوس فاز لحظه‌ای و داده لرزه­ای خام به عنوان نشانگرهای لرزه‌ای بهینه مشخص گردیدند. در مرحله بعد به کمک دو روش رگرسیون خطی چند­ نشانگری (MLR) و شبکه عصبی احتمالی (PNN)، تخمین تخلخل انجام و مشخص شد که با توجه به نتایج اعتبارسنجی و میزان خطا، روش شبکه عصبی احتمالی کارایی بیش­تری را نشان می­دهد. در نهایت با توجه به تخلخل تخمین زده شده از طریق داده­های لرزه­ای، مشخص گردید که توالی‌های ماسه سنگی-کربناته بخش پایینی نسبت به دولومیت‌ها و آهک‌های بخش بالایی سازند آسماری، عموما از نظر تخلخل شرایط مطلوب­تری را دارا بوده و این روند در داده‌های لاگ نوترون هم به آسانی قابل تشخیص می­باشد.