سنجش و تحلیل نابرابری در برخورداری از خدمات بهداشتی در‌مانی در شهرستان‌های استان کرمانشاه

Abstract

در میان شاخص­های مختلف توسعه، شاخص بهداشت از مهم‌ترین شاخص­های پیشرفت هر کشور به شمار می­آید و میزان موفقیت برنامه­های توسعه ملی نیز تا اندازه زیادی در گرو دستیابی به هدف­های این بخش است. نابرابری در بهداشت و درمان در بین مناطق، بیانگر ا­ختلاف و تفاوت‌ها در میزان توسعه امکانات بهداشتی و درمانی در بین شهرها، روستاها، مناطق و کشورها می‌باشد­. هدف این پژوهش بررسی پراکنش فضایی شاخص بهداشتی- در­مانی در شهرستان­های استان کرمانشاه و مشخص شدن شهرستان­های برخوردار و محروم در شاخص بهداشتی – درمانی می‌باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش انجام، توصیفی– تحلیلی و جامعه‌ی آماری آن 14 شهرستان استان کرمانشاه می‌باشد. داده­های مورد نیاز از سرشماری عمومی نفوس و مسکن و سالنامه آماری 1394 استان کرمانشاه استخراج شده است. به منظور تعیین سطح توسعه شهرستان‌های استان، 41 متغیر در بخش بهداشتی – درمانی که سرانه سازی شده­اند برای تعیین اهمیت هر یک از متغیرها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل از مدل­های کمیSAW و TOPSIS و برای ادغام نتایج از روش­های میانگین رتبه­ها، بردا و کپلند استفاده و ­ همچنین برای بررسی همبستگی بین نرخ شهرنشینی و فاصله از مرکز استان با وضعیت توسعه خدمات بهداشتی- درمانی از همبستگی پیرسون استفاده شده است نتایج پژوهش نشان می­دهد چهار شهرستان قصرشیرین، پاوه، سنقر و کرمانشاه در رتبه‌های اول تا چهارم و توسعه­یافته هستند، سه شهرستان جوانرود، کنگاور و صحنه در رتبه­های پنجم تا هفتم و در سطح نیمه توسعه­یافته، پنج شهرستان دالاهو، هرسین، گیلانغرب، اسلام آبادغرب و سرپل ذهاب در رتبه‌های هشتم تا دوازدهم و درحال توسعه هستند و دو شهرستان روانسر و ثلاث­باباجانی در رتبه‌های سیزده و چهارده و محروم از توسعه هستند. با توجه به نتایج مشخص شد در توزیع خدمات بهداشت و درمان و میزان برخورداری در سطح شهرستان­های استان کرمانشاه، تفاوت و نابرابری وجود دارد و وضعیت شهرستان­ها نسبت به هم متفاوت است و دیگر پژوهش حاکی از آن است بین نرخ شهرنشینی و فاصله از مرکز با وضعیت توسعه خدمات بهداشتی- درمانی همبستگی وجود ندارد.