تحلیل فضایی میزان تاب آوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی

Abstract

امروزه بروز سوانح طبیعی و ایجاد خسارات و تلفات ناشی از این سوانح در نقاط مختلف جهان موجب گردیده تا ایمن­تر نمودن شهرها و نقاط شهری، به یک چالش دراز­مدت اما دست یافتنی تبدیل شود به طوری که جوامع شهری برای بازگشت سریع به وضعیت پیش از بحران در زمان وقوع مخاطرات طبیعی بر آن­اند که تا حدودی از خسارات وارده بکاهند. در این میان، تاب­آوری راهی مهم برای تقویت جوامع و شهر با استفاده از ظرفیت­های آنهاست. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی میزان تاب آوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی پرداخته است که پرسشنامه­ای در قالب 4 بُعد، 16 شاخص و 31 زیرشاخص تنظیم گردید و تعداد 383 پرسشنامه براساس مدل کوکران به صورت تصادفی در میان جامعة آماری مورد مطالعه توزیع شد. برای بررسی مسائل تحقیق و تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل تصمیم­گیری چند متغیره «ویکور» استفاده شده و وزن معیار هریک از شاخص­ها با روش آنتروپی شانول محاسبه شده است. نتایج داده­های تحقیق که با کمک نرم­افزارهای SPSS، GIS و Excel انجام شده است، نشان می­دهد که در بین ابعاد مختلف تاب­آوری شهری در مناطق 12گانه شهر بابل، ابعاد کالبدی (با میانگین 54/3) و سپس اجتماعی (با میانگین 14/3) وضعیت مناسب­تری دارند ولی به طور کلی حدود 50 درصد مناطق مورد بررسی در شهر بابل دارای عدم تاب­آوری و تاب­آوری پایین می­باشند و تنها 25 درصد از مناطق از لحاظ شاخص­ها کاملاً تاب­آور هستند.