عوامل مؤثر در پیدایش و گسترش پدیده قاچاق سوخت در مناطق مرزی؛ آثار و پیامدهای منفی آن

Abstract

قاچاق سوخت امروزه به‌عنوان یک چالش بزرگ اقتصادی و امنیتی در کشور مطرح می‌باشد. اختلاف بسیار زیاد قیمت سوخت در ایران با آن سوی مرزها و ازدیاد تمایل و تقاضای خرید آن به علت بحران و کمبود سوخت در کشورهای همسایه موجب شده قاچاق مواد سوختی بیشترین آمار کالاهای قاچاق از داخل به خارج از کشور را در سال‌های اخیر به خود اختصاص دهد. سودآوری زیاد در زمان اندک و با حداقل امکانات و کمترین ریسک‌پذیری ممکن به عنوان هدف و انگیزه اصلی قاچاقچیان و نابرابری اجتماعی، محرومیت و فقرنشینی، کمبود امکانات و زیرساخت‌های اساسی جهت تولید و افزایش اشتغال در مناطق مرزی، گستردگی مرزهای آبی و خاکی کشور و عدم کنترل و نظارت دقیق آن‌ها، تحصیلات پایین و عدم آگاهی از اثرات سوء و تبعات منفی قاچاق سوخت به عنوان دیگر عوامل اصلی در پیدایش و گسترش قاچاق سوخت در مناطق مرزی کشور محسوب می‌باشند. قاچاق سوخت از ابعاد مختلف دارای آثار و پیامدهای منفی برای کشور می‌باشد، از بعد اقتصادی باعث فلج شدن اقتصاد و چرخه تولیدات داخلی، از بعد سیاسی تضعیف کننده ارتباطات کشور، از بعد امنیتی، با ورود انواع سلاح و مهمات قاچاق باعث فعالیت اشرار و ایجاد ناامنی ملی، از بعد فرهنگی اجتماعی برهم-زننده تعادل اجتماعی و ایجاد فاصله طبقاتی می‌گردد. در این مقاله سعی گردیده تا به عوامل مؤثر در پیدایش و گسترش پدیده قاچاق سوخت در مناطق مرزی و آثار و پیامدهای منفی آن، بر اساس مستندات و تجارب عملی مکتسبه در حین مبارزه میدانی پرداخته شود.