زمینه ‏هاى پیدایش مباحث عقلى در قلمرو سیاست

Abstract

محققانى که موضوع اندیشه سیاسى اسلام را بررسى مى‏کنند، در پیدایش مباحث<br /> عقلى، هر کدام به پررنگ کردن بعضى از عوامل پرداخته و آن را اساسى قلمداد کرده‏اند.<br /> آنان خواسته‏اند بین آن عامل و آغاز و رشد عقلانیّت در جهان اسلام، رابطه برقرار کنند؛<br /> در حالى که در پیدایش پدیده‏هاى اجتماعى و همچنین آغاز اندیشه در موضوعى<br /> خاص، معمولاً عوامل مختلفى مؤثرند و نمى‏توان صرفا به عوامل خارجى یا داخلى<br /> استناد کرد و بهتر است که مجموعه زمینه‏ها در نظر گرفته شود. بنابر این در این مقال، به<br /> مهمترین زمینه‏هایى که به نظر مى‏رسد داراى نقش بیشترى باشند، اشاره مى‏کنیم. زمینه‏ها<br /> و عواملى همانند نزول قرآن، پیدایش فرقه‏هاى مسلمان، گسترش متصرفات مسلمین و<br /> نهضت ترجمه به ترتیب مورد بحث و بررسى قرار مى‏گیرند. آنچه در این مورد اساسى به شمار مى‏رود، پدیده بسیار مهم وحى و نزول قرآن<br /> است. مى‏توان گفت که در اثر گذشت زمان، ابعاد مختلف قرآن روشن شده و جهت فهم<br /> معناى آن، تلاشها و زحمات بسیارى صورت گرفته است تا معناى آن آشکارتر گردد.