تحلیلی بر حفظ یگانگی ملی و امنیت مرزها و چندگونگی قومی در شهرهای مرزی

Abstract

از موضوعات مهم و مسئله ساز در منطقه خاورمیانه عدم انطباق مرزهای سیاسی با مرزهای قومی و فرهنگی است. امتداد گسترش مرزهای قومی فراتر از مرزهای سیاسی همواره زمینه هایی را برای تأثیر و تأثر متقابل این اقوام از تحولات فرا مرزی فراهم ساخته و گاهاً قدرتهای بزرگ و فرامنطقه ای بدینوسیله امنیت کشورها را به مخاطره انداخته اند. ایران نیز از جمله کشورهایی است که از تنوع قومی در ساختار جمعیتی خود برخوردار است. تعدد گروههای قومی در جوامع معاصر کنونی، به ‏علت تفاوتهای ماهیتی با نظامِ حاکم منشأ بالقوه‏ای برای‏تضعیف وفاق و تهدیدی برای انسجام اجتماعی است. اهمیت مرزها و مناطق مرزی، ضرورت امنیت را ایجاب می نماید و جهت ایجاد امنیت مرزها، نقش قومیتهای ساکن در حاشیه مرزها بسیار حائز اهمیت می باشد. تنوع قومی چالشهایی را برای کشور به همراه دارد که برخی در قالب تهدید و برخی دیگر به شکل فرصت ظهور و بروز می یابند. از این رو شایسته است با اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش مخاطرات و تهدیدات ناشی از تنوع قومی در کشور با دیدی جامع، هویت پلی ژنیک کشور را به عنوان فرصتی مغتنم در نظر گرفت. این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که آیا اقوام مرزنشین ایران منبع تهدید هستند یا منبع قدرت؟ این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای، ارتباط بین پراکندگی اقوام ایرانی و امنیت مرزها در راستای حفظ یگانگی ملی، را بررسی می کند. در این راستا به پهنه بندی استانهای مرزی با استفاده از 3 آیتم قومیت، زبان، مذهب با استفاده از نرم افزار GIS پرداخته، سپس آنها را با یکدیگر تلفیق کرده و با توجه به نقشه خروجی، مناطق دارای اولویت توجه و برنامه ریزی را مشخص و با بررسی اجمالی تهدیدات محتمل و فرصت هایی که تنوع و تعدد قومی، زبانی و مذهبی برای نظام فراهم می آورد استراتژیهای نیاز به توجه در هر یک از مناطق را مشخص کرده ایم.