ساخت، رواسازی و اعتباریابی مقیاس شکر بر اساس آموزه‌های اسلام

Abstract

پژوهش حاضر با هدف ساخت، رواسازی و اعتباریابی مقیاس شکر، بر اساس آموزه‌های اسلام، طراحی و اجرا شده است. برای رسیدن به این هدف از دو روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد. در روش توصیفی، پس از بررسی روان‌شناختی متون دینی، نشانه‌های انسان شاکر و موانع شکرگزاری به دست آمد و با توجه به آنها، مقیاس اولیه ساخته و پس از تأیید ساختار و محتوای مقیاس به دست کارشناسان در نمونه ششصد نفری که با روش در دسترس انتخاب شدند، اجرا شد. برای بررسی روایی، از روایی محتوا و تحلیل عاملی استفاده شد. میانگین نمره کارشناسان به نشانه‌ها ۹۳/۱ از 3 و به گویه‌ها ۲۲/۱ از 2 بود که نشان‌دهنده روایی محتوایی مطلوب این مقیاس است. تحلیل عاملی به شیوه مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس حاکی از وجود ده عامل با ۸/۴۵ درصد واریانس سؤالات، نیز گویای روایی این مقیاس بود. این عامل‌ها عبارت‌اند از: ابراز تشکر از مردم؛ تشکر از خدا؛ شکر عملی؛ رضایت؛ بهره‌دهی؛ انکار؛ تواضع؛ مادی‌گرایی؛ همدلی و وسعت ‌نظر. برای بررسی اعتبار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. آلفای کل مقیاس ۸۹۵/۰ به دست آمد و مشاهده آلفای خرده‌مقیاس‌ها نیز نشان‌دهنده قابل‌قبول بودن همسانی درونی گویه‌ها در تمام عامل‌ها بود. نتیجه: با توجه به آموزه‌های اسلام، مقیاسی ده‌عاملی با 109 گویه و روایی و اعتبار مطلوب، برای سنجش شکر ساخته شد.