مقایسه‌ی اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در اختلال اضطراب اجتماعی

Abstract

هدف از این پژوهش مقایسه‌ی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در کاهش شدت علایم اختلال اضطراب اجتماعی و بررسی تأثیر این دو روش درمانی در کاهش میزان اضطراب کلی و افـسردگی همراه این اختلال مـی­باشد. در قالب یـک طرح تجربی پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل، آزمودنی‌های پژوهش شامل 24 نفر دانشجوی دوره‌ی کارشناسی رشته‌های مختلف دانشکده‌ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند که تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی داشتند و ابتدا به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به روش تصادفی به سه گروه 8 نفری (درمان شناختی- رفتاری گروهی، مواجهه درمانی، و گروه کنترل لیست انتظار) اختصاص داده شدند. درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی به مدت 12 جلسه و مطابق کتابچه‌ی راهنمای استاندارد برای آزمودنی‌ها اجرا شد و گروه لیست انتظار هیچ نوع درمان دریافت نکردند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه‌ی فوبی اجتماعی (SPIN)، پرسشنامه ی اضطراب بک(BAI)، و پرسشنامه‌ی افسردگی بک- نسخه‌ی 2 (BDI-II) جمع‌آوری شدند و برای تحلیل داده‌ها از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان شناختی- رفتاری گروهی از لحاظ اثر بخشی بر کاهش شدت اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت معنی‌داری با مواجهه درمانی ندارد (84/0=P). همچنین نتایج نشان داد درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی، هر دو در مقایسه با گروه کنترل لیست انتظار به طور معنی داری منجر به کاهش میزان اضطراب کلی در اختلال اضطراب اجتماعی می شوند (002/0=P ). معلوم شد این دو روش درمانی میزان افسردگی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی را در مقایسه با گروه کنترل لیست انتظار کاهش می‌دهند (به ترتیب 001/0=P و 013/0=P)، اما در مقایسه با همدیگر تفاوت معنی‌داری ندارند (84/0=P). درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی از لحاظ اثربخشی کلی در اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت معنی‌داری با هم ندارند، و در اثر این دو درمان از میزان اضطراب و افسردگی افراد مبـتلا به اختلال اضطراب اجتماعی کاسته می_­شود.