رابطه‌ بین سیستم جنگ/ گریز/ بهت (FFFS) و جامعه‌ستیزی اولیه: نقش تعدیل-گر سیستم بازداری رفتاری (BIS)

Abstract

جامعه­ستیزی اولیه که گاه به عنوان یک اختلال شخصیت در میان بزهکاران و گاه به عنوان جامعه­ستیزی موفق در بین افراد بهنجار جامعه مطرح می­شود غالباً شامل ویژگی­هایی مانند خودخواه،‌ عدم احساس همدلی و فریبکاری است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعدیل­گر سیستم بازداری رفتاری (BIS) بخصوص ابعاد کنترل­شده آن در رابطه بین ترس و جامعه­ستیزی اولیه، در چهارچوب آخرین نسخه­ نظریه تجدیدنظر شده حساسیت به تقویت بوده است. برای این منظور 375 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تبریز و دانشگاه پیام­نور تبریز (247 نفر دختر و 128نفر پسر) با میانگین سنی 14/22 و انحراف استاندارد 43/2 با استفاده از روش نمونه­گیری سهمیه­ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. شرکت­نندگان پرسشنامه BIS/BAS کارور و وایت و مقیاس خودگزارشی جامعه­ستیزی لونسون را تکمیل کردند. در ابتدا، از طریق تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه کارور و وایت عامل ترس از زیرمقیاس BIS استخراج گردید، سپس داده­ها، از طریق تحلیل رگرسیون چند­متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بین جامعه­ستیزی اولیه و FFFS همبستگی منفی و معناداری وجود دارد؛ هر چند همبستگی معناداری بین جامعه­ستیزی اولیه و BIS وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که اثر تعاملی (BIS×FFFS) فراتر از پـیش­بینی کننده­های اصلی، جامـعه­ستیزی اولیه را پیش­بینی می­کند. با توجه به یافته­های این پژوهش می­توان نتیجه گرفت که ارتباط بین جامعه­ستیزی اولیه و FFFS که به صورت خودکار باعث شکل­گیری هجان ترس می­شود تحت تأثیر ابعاد کنترل­شده­ BIS، شامل فرایندهای شناختی و کارکردهای اجرایی می­باشد.