هنجاریابی، روایی و پایایی نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان دانش آموز 18-12 ساله شهر تهران

Abstract

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (BFNE ؛ لری، 1983) در گروهی از نوجوانان دانش آموز 18-12 (276 دختر و 224 پسر) شهر تهران اجرا شد که با روش نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. نوجوانان به نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983)، پرسشنامه دشواری‌های بین‌فردی (QIDA؛ انگلس و همکاران، 2005) و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA؛ پاکلک، 1997) پاسخ دادند. شاخص‌های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار لیزرل، وجود عوامل دوگانه سؤال‌های نمره‌گذاری شده مثبت و سؤال‌های نمره گذاری شده منفی را تأیید کرد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی با استفاده از چرخش اوبلیمین نیز نشان داد که نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی از دو عامل تشکیل شده است. همبستگی معنادار بین نمره کلی و زیرمقیاس‌های ترس از ارزیابی منفی با زیرمقیاس‌ها و نمره کلی پرسشنامه دشواری‌های بین فردی و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان، ‌روایی همگرای BFNE را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) نمره کلی و زیرمقیاس‌های BFNE نشان داد که این مقیاس پایایی مقبولی دارد. ضرایب آلفای کرانباخ برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس‌های سؤال‌های نمره گذاری شده مثبت و سؤال‌های نمره گذاری شده منفی به ترتیب برابر با 80/0، 82/0، 81/0 و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس‌ها بین 77/0- 79/0 به دست آمد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری زیرمقیاس‌های BFNE نشان داد که اثر گروه‌های جنسی و سنی از نظر آماری معنادار بود. بنابراین، در این پژوهش، رتبه‌های درصدی معادل نمرات خام نمره کلی و زیرمقیاس‌های BFNE به تفکیک گروه‌های جنسی و سنی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر، بر ثبات ساختار عاملی و اعتبار نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی برای اندازه گیری مفهوم ترس از ارزیابی منفی، در میان دانش آموزان، تأکید می‌کند.