اثرسنجی سایکودراما در درمان دزدی مرضی (کلپتومانیا)- مورد پژوهی

Abstract

بر اساس DSM-5 کلپتومانیا یک اختلال کنترل تکانه است که با ناتوانی در مقاومت در برابر تکانۀ دزدی مشخص می‌شود. اگرچه روش درمانی شناختی-رفتاری در مورد این اختلال به کار رفته است، اما معمولاً از دارودرمانی استفاده می‌شود. بر اساس پژوهش‌های محقق، از روش سایکودراما که روشی در روان­درمانی با یک شکل نمایشی است، تا به حال برای درمان این اختلال استفاده نشده است. بنابراین، مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی سایکودراما در درمان دزدی مرضی است. در این پژوهش از طرح تک‌آزمودنی (A-B)‌ استفاده شد و مقیاس ارزیابی نشانگان کلپتومانیا به کار رفت. درمانجو، دختری 11 ساله بود که با نشانه‌های کلپتومانیا به درمانگر معرفی شد. طول درمان این مراجع، هشت جلسه (هر هفته یک جلسه) بود. بعد از جلسات درمان، جلسات پیگیری نیز انجام شد. نمرۀ درمانجو در پیش‌آزمون 34 بود که در مقیاس ارزیابی نشانگان کلپتومانیا، نمرۀ بسیار بالایی است. در پس‌آزمون، نمرۀ او به 11 کاهش یافت که نشان‌دهندۀ ایجاد تغییری محسوس در وضعیت او است. گزارش‌های درمانجو و مادرش از افکار و رفتارهای مربوط به دزدی در جلسات پیگیری نیز حاکی از کاهش بارز نشانه‌های کلپتومانیا بودند. بر اساس یافته‌های پژوهش، می‌توان گفت که روش سایکودراما در درمان کلپتومانیا مؤثر است. در نتیجه مهم‌ترین پیشنهاد پژوهش حاضر، استفاده از این روش روان‌درمانی در پژوهش‌ها، به قصد آزمون اثربخشی آن و اطمینان از تعمیم نتایج و در جلسات درمانی با هدف روان‌درمانی است.