نقش ساختار و محتوای خانواده در نزاعگر شدن پسران در استان فارس

Abstract

این مقاله درصدد کشف نقش ساختار و محتوای خانواده در نزاعگر شدن فرزندان است. برای تحقق این هدف، از روش‌شناسی کیفی و روش نظریهی زمینه‌ای استفاده گردید. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار، مشارکت‌کنندگان این تحقیق را هجده پسر 15 تا 18 ساله تشکیل دادند که در کانون اصلاح و تربیت استان فارس، به علت ارتکاب نزاع‌ بین‌فردی در حبس بودند. در این مطالعه از طریق 3 مرحلهی کدگذاری، بیش از 54 مفهوم، 12 مقولهی فرعی، 6 مقولهی اصلی استخراج گردید. 6 مقولهی اصلی عبارت بودند از: هنجارهای خانوادگی حمایتکننده از خشونت؛ قرارداشتن در معرض مدلهای نقشی خشن مردانه؛ مواجهه با نزاع‌های خانگی؛ شیوه‌های فرزندپروری ناکارآمد؛ ترکیب ناقص خانوار؛ و پایگاه پایین طبقاتی خانواده. با ترکیب 6 مقولهی اصلی تحقیق، مقولهی هستهی نهایی، تحت عنوان «پرورش در خانواده‌های خیابانی»، ظهور کرد. یافته‌های مطالعه نشان می‌دهد که پسران در فرایند رشد خود، دایما در معرض نزاع‌های خانگی و مدل‌های نقشی خشن مردانه‌ در محیط خانه بوده‌اند و هنجارهای خانوادگی حمایت‌کننده از خشونت را به خوبی درونی‌سازی کرده‌اند. ترکیب خانوار ناقص و پایگاه پایین طبقاتی خانواده، شیوه‌های فرزندپروری را به شکلی ناکارآمد رقم زده بود که خود این عوامل نیز برای دعوایی‌شدن پسران، نقش تسهیل‌گر داشته است.