جایگاه زن در قوس نزول و قوس صعود از دیدگاه ابن عربی

Abstract

براساس نظریه تجلی در عرفان اسلامی، هر موجودی مظهر خداوند سبحان است و به میزان ظرفیت وجودی خویش خداوند را متجلی می‌نماید. این حقیقت در دو قوس صعود و نزول تأثیر می‌گذارد؛ دیدگاه ابن عربی نسبت به زن تابعی از اقوال وی در این دو محور است. او در پایه‌گذاری دیدگاه خود نسبت به زن، کاملاً وامدار شخصیت حضرت رسول اکرم(ص) و روایت معروفی از ایشان است که زن را به عنوان اولین محبوب دنیایی خویش بر می‌شمرند. ابن عربی به وزان یکسان شمردن خلقت زن و مرد در قوس نزول، در قوس صعود نیز کمال لایق هر دو را همسان و مقام قطبیت می‌داند. او با اعتقاد به حوای هستی، حقیقت متناظر با آن را نفس رحمانی‌ای می‌داند که خود صادر اول و تجلی واحد حق سبحانه است و سایر تجلیات، صورتی از آن محسوب می‌شوند و در قوس صعود نیز به حکم لطافت وجودی زن و مسانخت او با عوالم عِلوی، سرعت بیشتری جهت وصول به مقامات عالیه برای او قلمداد می‌نماید. در نهایت وی علت محبوبیت زن برای حضرت رسول اکرم(ص) را برخاستن رایحه وجود از زن و در نتیجه شهود اعظم حق سبحانه، در زن می‌داند.<br /> این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، به استنباط و کشف جایگاه زن از منظر ابن عربی پرداخته است و شواهد پراکنده‌ای در آثار این عارف بزرگ را در موضوع زن، با چینشی برگرفته از ادبیات عرفان نظری در قوس صعود و نزول بررسی نموده است. <br /> <br />