بررسی مقایسه‌ای رویکرد افراد مجرد و متأهل درباره کارکرد ازدواج

Abstract

تغییر و تحول الگوهای ازدواج و چگونگی تشکیل خانواده به دنبال گذار از جامعه سنتی به مدرن سبب تغییراتی در اهداف، کارکرد و ضرورت تشکیل خانواده شده است. هدف این پژوهش، بررسی مقایسه­ای رویکرد افراد مجرد و متأهل درباره کارکرد ازدواج با روش کیفی، از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری مقاله، همه زنان و مردان مجرد و متأهل شهر تهران را دربرمی­گیرد. حجم نمونه، شامل 55 مرد مجرد، 57 مرد متأهل، 66 زن مجرد و 60 زن متأهل است که به شیوه نمونه­گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شده­اند. با روش مصاحبه بدون ساخت، آزمودنی­ها به یک پرسش باز «کارکرد ازدواج چیست؟»، پاسخ دادند. مقوله­بندی پاسخ­ها توسط چند روان­شناس با روش تحلیل محتوا انجام شد. همچنین از آزمون ناپارامتریک خی دو، برای بررسی هم­خوانی نظرات افراد بهره برده شد.<br /> پاسخ در شش مقوله کارکردهای جسمانی، روان­شناختی، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و معنوی دسته­بندی شد که مقایسه گروه­های مجرد و متأهل زن و مرد، تفاوت­های معناداری را در این مقوله­ها نشان داد. بین نظرات افراد مجرد و متأهل درباره کارکرد فیزیولوژیکی ازدواج، هم­خوانی وجود داشت. درباره کارکرد روان­شناختی، اجتماعی و اقتصادی، عدم توافق نظرات وجود داشت. افراد مجرد بیشتر از متأهل­ها به مقوله مذهبی و معنوی پرداخته بودند. یافته­های پژوهش بیانگر آن است که با وجودهم­خوانی و ناهم­خوانی­هایی که نشانگر تغییراتی در دیدگاه افراد درباره کارکرد ازدواج است؛ اما همچنان افراد، کارکردهای متعددی برای ازدواج قائل هستند که بیانگر جایگاه و ارزش ازدواج در افراد است و نیز همچنان تمایل به ازدواج وجود دارد.