رابطه فلسفه استعلایی کانت با علوم طبیعی و ریاضی

Abstract

اعتبار فیزیک و ریاضیات، هم از اهداف و غایات اصلی فلسفة استعلایی کانت به شمار می‌رود و هم از مبادی و پیش‌فرض‌های اساسی آن، و این بدان معناست که فلسفة کانت در این زمینه، مبتلا به نوعی دور، مصادره یا همان‌گویی است؛ زیرا برای پاسخ به شبهات هیوم و بارکلی، و تبیین اعتبار یقینی و عینیِ فیزیک و ریاضیات، از اعتبار علوم یادشده بهره می‌گیرد. از سوی دیگر، تکیه بر علوم قرن هیجدهم در استنتاج‌های فلسفی، سبب از بین رفتن اعتبار بخش‌های مهمی از فلسفة کانت در اثر تحولات علوم پیش‏گفته شده است. در نوشتار حاضر، با تبیین رابطة فلسفه با دیگر علوم، به برخی از آسیب‌هایی اشاره کرده‌ایم که فلسفة کانت به دلیل تبعیت از علوم طبیعی و ریاضی متحمل شده است