تاثیر پخش سیلاب بر برخی خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در ایستگاه آبخوان سرچاهان-استان هرمزگان

Abstract

یکی از راه حل های مناسب و کار آمد برای بهینه‌سازی استفاده از رواناب بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از شبکه های پخش سیلاب می باشد که ضمن کاهش خسارات ناشی از سیل، در افزایش حجم سفره آب زیر زمینی، احیاء مراتع و بیابان زدایی موثر است. هدف از این تحقیق، بررسی برخی ویژگی های خاک و پوشش گیاهی شبکه پخش سیلاب ایستگاه سرچاهان و مقایسه آن با منطقه شاهد است. در این تحقیق اثرات پخش سیلاب بر تغییرات کمی و کیفی پوشش مرتعی (زادآوری، شادابی) و خاک سطحی در ایستگاه پخش سیلاب سرچاهان در 90 کیلومتری شمال بندر عباس (مرز اقالیم ایران تورانی و ساحلی) بررسی شد. بدین منظور یکی از شبکه های پخش سیلاب که شامل پنج بند بود بعنوان تیمار و عرصه ای مشابه از نظر پوشش گیاهی و خاک که فقط امکان سیلگیری ندارد بعنوان شاهد انتخاب گردید، سپس ویژگی های پوشش مرتعی شامل درصد تاج پوشش، تولید، فراوانی، تراکم، زادآوری و شادابی گونه های گیاهی در بندهای پخش سیلاب با 60 و عرصه شاهد با 12 پلات 2×2 متر، در طی 4 سال اندازه گیری و ثبت گردید. همچنین از میزان و کیفیت سیلاب های ورودی به شبکه و خصوصیات خاک در مناطق سیل گرفته و شاهد آمار برداری گردید و با روش تحلیلی و آماری به بررسی اثرات کیفیت و میزان سیلاب ورودی به شبکه بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی پرداخته شده است. نتایج این تحقیق با استفاده از آزمون های آماری نشان داد که از نظر کمی میزان درصد تاج پوشش در عرصه آبگیری شده نسبت به عرصه شاهد در سطح خطای 1 درصد از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار است، اما میزان تراکم، تولید و فراوانی از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار با شاهد نیستند. تاثیر پخش سیلاب بر افزایش زادآوری و شادابی پوشش گیاهی مرتعی ابتدا در گونه های یک ساله و سپس در گونه‌های چند ساله به مرور زمان نمایان گردیده است. در گونه های یکساله بعلت رویش جدید در هر سال تغییرات زادآوری و شادابی در اثر بارندگی و سیلاب سریع تر و نمایان تر است. ولی این تغییرات در گونه‌های چند ساله همراه با تغییر سایر فاکتورهای محیطی از جمله خاک دیرتر نمایان می شود.