بررسی ارزش رجحانی گونه‌های مراتع نیمه استپی کردان به وسیله گوسفند نژاد فشندی

Abstract

تغذیه دام در مراتع طبیعی همواره با مشکل کمبود کمی و کیفی علوفه مواجه بوده است. برای پیشرفت کردن در مدیریت مراتع، درک بهتری از عوامل مؤثر بر انتخاب و ترجیح علوفه توسط دام ضروری است. از سوی دیگر برنامه‌ریزی مناسب در مرتع ایجاب می‌کند که مرتع‌داران علاوه بر تغییرات کیفیت و کمیت علوفه در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، از ارزش رجحانی و تغییرات آن در طول فصل چرا نیز آگاهی داشته باشند. به منظور بررسی ارزش رجحانی گونه‌های مراتع نیمه استپی کردان به وسیله گوسفند نژاد فشندی از روش زمان سنجی استفاده شد. بدین نحو که در هر ماه یک روز بین یک تا دو ساعت بعد از ورود دام به مرتع که به تعادل نسبی در چرا می‌رسد ترجیحاً30 دقیقه از چرای دام روی گونه‌ها فیلم تهیه و با انتقال به کامپیوتر زمانهای چرای هر گونه تعیین گردید. سپس داده‌های بدست آمده در هر سال به کمک نرم افزار SAS در محیط طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با تجزیه مرکب در سال مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن میانگین‌ها مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر گونه بر روی صفت ارزش رجحانی در سطح 1% معنی‌دار می‌باشد. براساس نتایج گونه <em> </em><em>Bromus tomentellus</em> در دوره اردیبهشت و خرداد بیشترین زمان چرا را به خود اختصاص داده است. که با گونه‌های <em>Stipa hohenackeriana</em> و <em>Ajuga chamaecistus</em> اختلاف معنی‌داری ندارد. گونه‌های <em>Amygdalus lacyioides</em>، <em>Asperula glomerata</em>و<em>Achillea millefolium</em> نیز از نظر ارزش رجحانی تقریبا" مشابه هستند و در نهایت سایر گونه‌ها نیز در گروه سوم قرار گرفتند.