ارزیابی فراسنجه‌های هیدرولیکی آبخوان دشت ملکان با استفاده از مقاومت الکتریکی

Abstract

شناخت آبخوان و تعیین فراسنجه‌های هیدرولیکی آن برای ارزیابی و مدیریت منابع آب‌های زیرزمینی ضروری است. در این پژوهش به بررسی زمین‌آب‌شناسی و برآورد فراسنجه‌های هیدرولیکی آبخوان دشت ملکان در استان آذربایجان­شرقی با استفاده از داده‌های مقاومت ویژه پرداخته شده است. برای یافتن توزیع مقاومت الکتریکی زیرسطحی واقعی­تر، مقاومت الکتریکی وارون با استفاده از برنامه­های وارون­سازی مقاومت ویژه مدل­سازی شد. مقاومت حقیقی و ضخامت لایه­های زیرسطحی با تعیین ساختار منحنی­های ژرفاپیمایی مقاومت و تعیین منحنی­های الکتریکی منطبق با داده­های صحرایی تعیین شد. ضخامت‌ متوسط آبرفت 75 متر، و مقدار متوسط آب‌دهی ویژه و تخلخل آبخوان به­ترتیب 0/042 و 0/32 برآورد شد. مقاومت عرضی در هر ژرفایابی محاسبه شد و نتایج همبستگی فراسنجه‌های مقاومت عرضی آبخوان، و توان انتقال به‌دست‌آمده از آزمون آب‌کشی، انطباقی پذیرفتنی بین این فراسنجه‌ها نشان داد. مقایسه­ی نتایج روش زمین‌فیزیکی و نتایج آزمون آب‌کشی نشان داد که ارزیابی فراسنجه‌های هیدرولیکی با مقطع‌نگاری پرتوی مقاومت ویژه‌ی الکتریکی پذیرفتنی است، به­طوری­که می‌توان با تلفیق داده‌های به­دست‌آمده از زمین‌فیزیک، آزمون آب‌کشی و پژوهش‌های زمین­شناسی، نتایجی دلخواه را برای ارزیابی و مدیریت بهینه­ی منابع آب زیرزمینی به‌دست آورد.