ارائه خدمات رفاهی به سالمندان در کشورهای منتخب و درس‌هایی برای ایران

Abstract

<strong>هدف:</strong> ایران با رشد جمعیت سالمند روبه‌روست؛ در این نوشتار کوشیده‌ایم کشورهای منتخب (سوئد، ایالات متحده امریکا، فرانسه، ژاپن، برزیل، ترکیه، چین) را در ارائه خدمات رفاهی به سالمندان با تأکید بر بخش رسمی (تأمین اجتماعی) مقایسه کنیم تا چالش­‌ها و وجوه تمایز و اشتراکات سیاست‌‎­های رفاهی سالمندان در ایران و سایر نظام­‌های رفاهی مشخص شود. <strong>روش:</strong> در مطالعۀ حاضر از روش پژوهش تطبیقی استفاده شده است. روش تطبیقی مبتنی بر مقایسه، برای فهم مشابهت‌ها و تفاوت‌هاست. <strong>یافته‌ها:</strong> کشورهای توسعه‌یافته بر گذار از مراقبت رسمی مؤسسه‌محور، به مراقبت رسمی خانواده‌محور و جامعه‌محور تأکید دارند و در این راستا اقدامات عملیاتی هم انجام داده‌اند. پوشش خدمات رفاه اجتماعی نظیر مراقبت بلندمدت، مراقبت از سالمندان در منزل در کشورهای توسعه‌یافته مورد مطالعه در حد مطلوب است؛ اما در کشورهای درحال‌توسعه بخش ناچیزی از سالمندان پوشش خدمات رفاهی دارند. پوشش معیشتی (مستمری پایه و مستمری بیمه‌شدگان) در کشورهای توسعه‌یافتۀ سوئد، ژاپن، فرانسه، ایالت متحده امریکا در حد گسترده‌ای ارائه می‌شود. در‌حالی‌که در کشورهای درحال‌توسعه و کمترتوسعه‌یافته بخشی از سالمندان شهری و بخش ناچیزی از سالمندان روستایی مستمری بازنشستگی می‌گیرند. <strong>نتیجه‌گیری:</strong> سالمندان با چالش‌های جمعیت‌­شناختی، تمرکزگرایی در ارائه خدمات، عدم توانمندسازی مطلوب سالمندان، مسائل ساختاری و سیاست‌­گذاری و عدم ورود جدی به مراقبت­‌های بلندمدت روبه‌رو هستند. در این مسئله می‌توان از تجارب موفق کشورهای دیگر برای کاهش اثرات منفی اجتماعی و اقتصادی ناشی از گذار جمعیتی استفاده کرد.