بررسی نقض اصول بیمه‌ایِ سازمان تأمین اجتماعی از منظر کنشگران

Abstract

<strong>هدف</strong>: پژوهش حاضر، چرایی و چگونگیِ «در مخاطره قرارگرفتنِ اصولِ بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی» را از منظر کنشگرانِ این حوزه بررسی کرده است؛ بدین‌منظور از رویکرد کیفی و روش زمینه‌ای[1] استفاده شد. <strong>روش</strong>: داده‌های مورد استفاده شامل دو بخش بود که بخش نخست را پژوهش‌های دیگر گردآوری کرده بودند و در این‌جا مورد تحلیلِ ‌ثانویه قرار گرفت. بخش دوم، توسط نگارنده از طریق نظرسنجی اینترنتی و مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته با کارکنان سازمان گردآوری و به شیوة مرسوم روش زمینه‌ای تحلیل شد. <strong>یافته‌</strong><strong>ها</strong>: داده‌ها نشان داد که دو نوع کلاینتلیسم[2](کلاینتلیسم سیاسی و کلاینتلیسم سازمانی) اصول بیمه‌ای سازمان را نقض و تضعیف می‌کنند؛ کلاینتلیسم سیاسی، مداخلاتِ سیاستمداران در سازمان است که به اشکالِ مختلفی همچون استقراض‌تحمیلیِ مشکوک‌الوصول، استخدام و انتصاب سفارشی یا تحمیلی، مداخله در مسیر استاندارد شغلی، مداخله در تأسیس مراکز خدماتی، مداخله در روندهای خدمات‌دهیِ سازمان و مداخله در شرکت‌های سازمان رخ می‌دهد؛ کلاینتلیسم سازمانی نیز در قالب توزیع‌های غیربرنامه‌ای و بده‌بستان غیرتحمیلی با سیاستمداران رخ می‌دهد. <strong>نتیجه</strong>: مهم‌ترین عللِ این امر از منظر کنشگران میدانی به این موارد بر می‌گردد: «آگاهی اندک و اشتباه سیاستمداران راجع‌ به بیمه‌های اجتماعی»، «شکل‌نگرفتن زمینۀ‌ قانونی-سیاسیِ گفتگوی دموکراتیک (اتحادیه‌ای‌شدنِ ضعیف) و نقش نهادهای سیاسی در تضعیف آن»، «رواج کلاینتلیسم در جامعه و شکل‌نگرفتنِ بوروکراسی ایده‌آل وبری» و «کوته‌نگری و بخشی‌نگری سیاستمداران». <br clear="all" />

[1] Grounded Theory

[2] Clientelism