بررسی دقت داده‌های LIDAR و رادار در استخراج زیرحوزه‌های آبخیز و مشخصات آن‌ها در مقایسه با روش‌های معمول به‌وسیله مدل رقومی ارتفاع

Abstract

تعیین موقعیت دقیق زیرحوزه‌های آبخیز در تولید سیل­خیزی بسیار حائز اهمیت است. در برخی موارد، این امر با انجام مطالعات میدانی و ترسیم نقشه‌­های توپوگرافی، بسیار وقت­‌گیر و پرهزینه است. امروزه فناوری جدید و رو به رشد داده سنجنده فعال LIDAR، برای جمع‌­آوری اطلاعات از سطح زمین وجود دارد که بر مبنای اندازه‌­گیری فاصله لیزر عمل می‌کند. در این پژوهش، حوضه جنگلی شصت­کلاته گرگان به‌­دلیل داشتن داده‌­های متنوع انتخاب شد. به­‌منظور تهیه زیرحوزه­­‌های آبخیز و مشخصات آن‌ها، نیاز به مدل رقومی ارتفاعی زمین است. در مدل فوق از داده‌­های LIDAR و رادار و سنجنده­‌های دیگر به­ترتیب با قدرت تفکیک مکانی یک، 5/12 و 30 متر به­منظور کنترل داده­های زمینی استفاده شد. آبراهه­ها با استفاده از مدل مناسب در هر یک از روش‌­های فوق استخراج و انواع مشخصات حوزه آبخیز مورد نظر از طریق نرم‌­افزار Arc-Hydro و IDRISI به‌­دست آمد. شاخص میزان فاصله هر یک از آبراهه‌­ها از یکدیگر و واقعیت زمینی مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه تحلیل‌­ها در نرم‌­افزار SPSS انجام شد. مقدارsig-value برای مقایسه ارتفاعات در راستای آبراهه‌­ها برای LIDAR با آزمون t جفتی برابر 0.13 به­‌دست آمد که نشان می­‌دهد، تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. در مقایسه آبراهه‌­های ناشی از مدل­‌های رقومی مختلف بین مدل رقومی 12.5 و 30 متری زمین و LIDAR، مقدار 0.002 حاصل از آزمون ویلکاکسون تفاوت معنی‌داری را نشان می­‌دهد. همچنین، بر اساس نتیجه­‌گیری کلی، مشاهده شد که بین روش­‌های مورد استفاده، اختلاف معنی‌­داری در سطح احتمال 95 درصد وجود دارد. در نهایت داده‌­های LIDAR بیشترین دقت حاصله را با واقعیت زمین دارا بود.