بررسی تاثیرات تغییر کاربری اراضی بر روی کیفیت آب رودخانه شاوور

Abstract

حفاظت و استفاده بهینه از منابع آب از اصول توسعه پایدار هر کشور است. آب­‌های سطحی جاری یا رودخانه‌­ها یکی از مهمترین منابع آب هستند که نقش مهمی در تامین آب مورد نیاز بخش‌­های مختلف مانند کشاورزی، صنعت، شرب و تولید برق دارند. رودخانه شاوور که یکی از رودخانه­‌های مهم و تاثیرگذار شهرستان شوش به‌­شمار می­‌رود، به‌­دلیل استفاده از آب آن در کاربری­‌های شهری و کشاورزی کیفیت آن حائز اهمیت است. کاربری اراضی و تغییرات آن تاثیر بسزایی بر کیفیت آب رودخانه­‌ها دارد، در پژوهش حاضر، تاثیرات تغییر کاربری اراضی بر روی کیفیت آب رودخانه شاوور در دوره زمانی 1393-1363 بررسی شد. نقشه­‌های کاربری اراضی مربوط به سال­‌های 1363 و 1393 به کمک تصاویر ماهواره‌­ای تهیه شد و سپس، تغییرات کاربری اراضی بررسی شد. نتایج نشان داد، در سری داده‌­های مورد مطالعه، روند معنی‌­دار وجود دارد و افزایش اراضی مسکونی و کشاورزی و کاهش اراضی مرتعی و جنگلی را در پی داشت. سپس، در دوره مطالعاتی روند تغییرات عوامل کیفی آب رودخانه شاوور به کمک آزمون من­-کندال و نمودار­ها بررسی شد. نتایج نشان داد، روند کلی تغییرات پارامتر­های HCO₃،Cl ،TDS ،EC ،Ca ،Mg و SO₄ در دوره­ زمانی مورد مطالعه، افزایشی بوده است. با توجه به تغییر معنی‌­دار پارامترهای مورد مطالعه می‌­توان دریافت، افزایش اراضی مسکونی و کشاورزی و کاهش اراضی مرتعی و جنگلی، باعث کاهش کیفیت آب رودخانه شاوور در طی دوره مورد مطالعه شده است.