تأثیر نوسانات هیدرولوژیکی بر غلظت مواد مغذی آب‌های ورودی به دریاچه زریوار

Abstract

در این پژوهش، ضمن بررسی تغییرات فصلی دبی و غلظت نیتریت، نیترات، آمونیوم، اورتوفسفات و پتاسیم محلول، تغییرات غلظت این مواد در آب­ پایه و رواناب ناشی از بارش نیز در آبراهه­های فصلی و دائمی ورودی به دریاچه زریوار مطالعه شد. بررسی داده­‌ها حکایت از تغییرات زیاد دبی در فصل بهار نسبت به دیگر فصول به‌­دلیل وقوع بارش‌­های مکرر و وقوع بیشینه‌های دبی در این فصل داشت. با وجود تفاوت­‌های رفتاری ورودی­‌های مختلف به دریاچه و همچنین، ماهیت متفاوت مواد مغذی، در مجموع غلظت مواد مغذی دارای تفاوت‌های فصلی معنی­دار بودند، به‌طوری‌ که بیشینه غلظت­‌ها و بیشترین تغییرات غلظت نیتریت، نیترات، اورتوفسفات محلول و آمونیوم در فصل تابستان مشاهده شد. تحلیل نتایج بررسی تغییرپذیری غلظت مواد مغذی در طول و بین وقایع بارشی بیان­گر تفاوت‌های معنی­دار نیتریت و نیترات در طول و بین وقایع بارشی با سطوح معنی‌داری صفر و 0.018 بود، به‌طوری ­که بیشترین تغییرات و بیشینه غلظت­های نیتریت و نیترات به‌دلیل اثر رقیق­سازی در طول رگبارها، عدم جذب به‌وسیله ذرات خاک و در نتیجه عدم تجمع آن در آبخیز و حمل به‌وسیله آب زیرزمینی، در آب پایه مشاهده شد. بیشینه غلظت­‌های اورتوفسفات محلول در نقاط 1 و 2 در آب پایه و در نقاط 3 و 4 در طی رگبارها ثبت شد. در مجموع، تغییرات معنی‌داری بین غلظت مواد مغذی به‌جز پتاسیم در طول و بین وقایع بارشی مشاهده شد.