واسنجی و اعتبارسنجی مدل SWAT در شبیه‌سازی رواناب، مطالعه موردی: حوزه آبخیز نکا

Abstract

مدل SWAT یک مدل هیدرولوژیک پیوسته و فیزیک­ پایه است که فرایند­هایی نظیر تولید رواناب، بار رسوب و نیتروژن برای هر یک از واحدهای هیدرولوژیک شبیه­‌سازی می­شود. هدف اصلی در این پژوهش، آزمون کارایی مدل ارزیابی SWAT و قابلیت استفاده از آن به‌­عنوان شبیه‌­ساز جریان و استفاده از نرم­‌افزارهای SWAT-CUP و الگوریتم‌­های SUFI2 برای واسنجی و اعتبارسنجی حوزه آبخیز نکا مازندران می­‌باشد. در این پژوهش، از شاخص­‌های عامل P، عامل R ،NS و R² به‌­منظور ارزیابی مدل SWAT استفاده شد. از آمار رواناب چهار ایستگاه هیدرومتری در سال­‌های 1373-1382 به­منظور واسنجی و 1383-1387 برای اعتبارسنجی این حوضه به­‌کار برده شده است. ضرایب واسنجی برای آبلو، پایین زرندین، کارخانه سیمان و سفیدچاه به‌­ترتیب 0.85، 0.78، 0.78، 0.89 برای P-factor؛ 2.55، 2.03، 1.71، 2.43 برای عامل R؛ 0.76، 0.62، 0.69، 0.71 برای NS و 0.71، 0.82، 0.76، 0.63 برای R² به­‌دست آمد. اعتبارسنجی این حوضه نیز برای آبلو، پایین زرندین، کارخانه سیمان و سفیدچاه به‌­ترتیب 0.87، 0.88، 0.72، 0.72 برای P-factor؛ 3.61، 2.24، 3.56، 1.78 برای R-factor؛ 0.74، 0.66، 0.58، 0.64 برای NS و 0.81، 0.68، 0.73، 0.61 برای R² به‌­دست آمد. نتایج کلی واسنجی مدل نشان می‌­دهد که مدل SWAT می‌­تواند ابزار مناسبی در رابطه با شبیه­‌سازی رواناب در حوزه آبخیز نکا باشد.