حق تعیین سرنوشت؛ از ادعای سیاسی تا مطالبه حقوقی

Abstract

جدایی کریمه از اوکراین، به پرسش‌های کهنه حیات جدیدی بخشیده و انجام تحقیقات جدید را با لحاظ‌کردن ماهیت حقوقی و سیاسی مفهوم حق تعیین سرنوشت ضروری کرده است. بر این اساس، مقاله حاضر، با تمرکز بر قضایای مختلف، تحول بعد داخلی حق تعیین سرنوشت و ابهامات آن را مورد بحث قرار می‌دهد و به این پرسش محوری می‌پردازد که حق تعیین سرنوشت در چارچوب حقوق بین‌الملل، بیشتر از رویه‌های سیاسی پیروی می‌کند یا از قواعد حقوقی؟ در پاسخ باید گفت به لحاظ پراکندگی و فقدان یگانگی در رفتار دولت‌ها، قواعد حقوق بین‌الملل عرفی که معرف همه وضعیت‌های حامل حق تعیین سرنوشت باشد، شکل نگرفته است. بنابراین، در بیشتر وضعیت‌ها، ادعای سیاسی از مطالبه حقوقی قابل مرزبندی روشن نیست و شناسایی که مهم‌ترین عنصر اعطای این حق به مردم طالب آن است، مقید به اراده سیاسی دولت‌هاست و از معیارهای حقوقی روشنی پیروی نمی‌کند.