ناکامی طرح خاورمیانه بزرگ و خیزش بیداری اسلامی در جهان عرب: مطالعه موردی بحرین

Abstract

با وقوع حادثه11 سپتامبر، آمریکا ایجاد اصلاحات در کشورهای خاورمیانه را سرلوحه برنامه خود در قالب طرح خاورمیانه بزرگ قرارداد. این طرح طی سال 2002م و در قالب رویکردی به ظاهر اجتماعی، اما به شدت سیاسی – امنیتی در دستور کار سیاست خارجی آمریکا قرار گرفت. عدم اشراف و توجه طراحان این سیاست به عوامل جامعه‏شناختی در منطقه، سهم شگرفی در عدم موفقیت و ناکامی طرح مزبور داشت. تحولات یکسال اخیر خاورمیانه که متأثر از بیداری اسلامی در حوزه عربی است، بازتاب ناکمی این طرح به شمار می‏رود. در این راستا، یکی از دلایل موفقیت و تداوم حضور مردم در صحنه، بومی‏بودن و اصالت مردمی خیزش خاورمیانه و عدم نقش‏آفرینی نیروهای بین‏المللی در خلق این حرکت می‏باشد. بحرین یکی از اضلاع اصلی این بیداری اسلامی است که گرانیگاه بحث نوشتارحاضر است.