اعتبارسنجی و مصداق‌شناسی روایات «نهی از مبایعه با اکراد»

Abstract

<strong>«نهی از مبایعه با اکراد» موضوعی است که در برخی از روایات مطرح شده‌است. بر اساس این روایات، گروهی از فقیهان حکم به کراهت مبایعه با اکراد را صادر کرده‌اند. اینکه این روایات از منظر سند و متن تا چه اندازه معتبر هستند و در صورت اعتبار، مفهوم آن چیست، مسئله اصلی پژوهش حاضر است. هدف دیگر این پژوهش، رفع شبهاتی است که گاه مستند به روایات اهل‌بیت(ع) مطرح شده و در آن قومیّت‌زدگی، آسیبی برای اندیشه اسلامی معرفی می‌شود. این روایات به جهت گسستگی در سند و عدم توثیق حداقل یک ناقل آن از دیدگاه علم درایة‌الحدیث، ضعیف به شمار می‌آیند. حتی با فرض اعتبار سندی، مفهوم این روایات، نهیِ مبایعه، صرفاً به جهت نژاد اکراد نیست، بلکه در مقام برشمردن مصادیقی بوده که به جهت دوری از علم و عدم آشنایی از احکام و شیوه زندگی، مبایعه و اختلاط با آن‌ها نه‌تنها به سود منتج نمی‌شود، بلکه موجبات ضرر و زیان معامله‌ کننده را فراهم می‌سازد. با عرضه این روایات بر قرآن، سنت قطعی و ارجاع آن‌ها به احادیث محکم و همچنین عطف توجه به مفاهیم کنایی موجود در این احادیث واضح می‌شود که مبایعه با افرادی مورد نهی روایات مورد بحث است که همچون برخی اکراد در مقطع تاریخی صدور این احادیث، مبایعه، نکاح و اختلاط با آن‌ها نتیجه‌ای جز زیان مادی و معنوی به همراه نداشته است.</strong>