دوفصلنامه علمی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی انتقادی نظریه جایگزین در آیات 157-158 نساء : به صلیب کشیده نشدن حضرت عیسی(ع)
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)آیه 157 - نساء تنها آیه ای در قرآن است که در آن به مسئله به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی (ع) اشاره شده است؛ موضوعی که از ارکان اعتقادی مسیحیت با پیامدهای کلامی مهمی است. براساس تفسیر مشهور از این آیه، حضرت عیسی (ع) هرگز به ...
-
بررسی تطبیقی مبانی تفسیری آیت الله خامنه‌ای و سید قطب
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)مفسران براساس اصول و مبانی خویش به تفسیر قرآن پرداخته‌اند، که برخی از آن مبانی بین مفسران مشترک و برخی مختص یک یا چند مفسر است. آیت الله خامنه‌ای در طی سالیان متمادی با تأکید بر مباحث اجتماعی به تفسیر قرآن پرداخته‌اند؛ ...
-
زبان قرآن، زبان حیرت و هدایت
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)زبان دین یکی ازاصطلاحات نوپدید درمطالعات غربی است که با هدف رمزگشایی از عبارات غامض عهدین به کار رفته است.این اصطلاح مانند دیگرمسائل علمی جدید ،متفکران مسلمان را به تامّل واداشته تادر موضوعی جدید به نام زبان قرآن قلم ...
-
بررسی تطبیقی آرای مفسران شیعه و اهل سنت در مورد معنا و مصداق فروگذاری «إصر» و «اغلال» توسط پیامبر گرامی اسلام (ص) در آیه 157 سوره اعراف
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)یکی از ویژگی‌های پیامبر گرامی(ص) در قرآن کریم فرونهادن «إصر» و «أغلال» می‌باشد: «وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلَالَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ» (اعراف/ 157) که مفسران، درباره معنا و مصادیق آیه، آرای گوناگونی ...
-
کاربرد دانش تقدیم و تاخیر در تفسیر آیه ۳۰ سوره قصص
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)دانش تقدیم و تأخیر از جمله علوم مقدماتی تفسیر قرآن است که جهت واکاوی و پرده‌برداری از پیام‌ها و آموزه‌های الهی قرآن کریم در کیفیت چینش و تنظیم واژه‌ها، جمله‌ها، شبه جمله‌ها و حتی آیات و موضوعات قرآنی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ...
-
«فراتحلیل چالش حقیقت یا مجاز آیه 38 سوره مبارکه الأنعام در میان پژوهشگران دینی معاصر»
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)این پژوهش درصدد است، با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی نظرات پژوهشگران معاصر قرآن کریم، ذیل آیه 38 سوره مبارکه الأنعام یا مفاهیم مرتبط با آن در محدوده زمانی سالهای 1400-1392 بپردازد؛ زیرا مرور نظام‌مند، ارزیابی و بررسی ...
-
جستاری در خطاب عتاب آمیز پیامبر اسلام درآیۀ 128 سوره آل عمران
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)یکی از مباحث کلامی موجود درقرآن کریم که از دیربـاز توجه مفسران شـیعه و اهـل سنت را به خود معطوف داشته است، آیات خطاب های عتاب آمیز و نکوهش‌گونه خداوند به پیامبر اکرم(ص) است. از جمله آنها، آیۀ 128 سوره آل عمران است (لَیْسَ ...
-
ملقّب شدن یعقوب (ع) به «اسرائیل» در عهد عتیق و بازتاب آن در حدیث و تفسیر اسلامی
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)بر پایه گزارش عهد عتیق، مردی با یعقوب تا طلوع فجر کشتی گرفت و چون نتوانست بر وی غلبه کند، ران یعقوب را فشرد و به او گفت: از این پس نام تو «اسرائیل» خواهد بود، زیرا با خدا و انسان مجاهده کردی و نصرت یافتی. همین داستان در ...
-
معناشناسی تاریخی- توصیفی واژه‌ی أُمَّة
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)معناشناسی تاریخی و توصیفی واژگان قرآن،از روش‌های نوین پژوهش در قرآن کریم است. این روش برای واژگانی به کار می رود که دارای معانی متعدد در قرآن هستند و لازمست معنای واژه در هر آیه و سیر تطور آن با توجه به منابع پیشین کشف ...
-
نقد و بررسی دیدگاه مفسران پیرامون چرایی عدم مطابقت پرسش و پاسخ در آیات (مؤمنون/86- 89)
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)استفاده از پرسش برای ایجاد ذهنیت مساعد جهت تفهیم حقیقت به مخاطب،یکی روش‌های تربیت عقلانی قرآن به شمار می‌آید و خداوند در آیات بسیاری مانند آیات (مؤمنون/84-89)، جهت تفهیم حقیقت ربوبیّت خود به مشرکان از این روش استفاده نموده ...
-
واکاوی تحلیلی کاربست اختلاف قراءات مذکور در روایات اهل بیت (ع) (مطالعة موردی: تفسیر نورالثقلین)
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)یکی از موارد قابل توجه در روایات تفسیری اهل بیت(ع)، این است که در ارتباط با برخی آیات قرآنی، قراءاتی ذکر شده که گاهاً با قراءت مشهور متفاوت است. این پژوهش با به کارگیری روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها ضمن استخراج این‌گونه ...
-
تحلیل روایت‌شناختی سوره کهف؛ تبیین نقش مولفه «دانایی» در مراحل روایت‌ها، در جهت نشان‌دادن پیوستگی محتوای کلی سوره
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2024-02-20)سوره مبارکه کهف به دلیل محتوای خاص همواره مورد توجه محققان بوده است. یکی از روش‌های تحلیل ساختار و محتوای این سوره، دانش روایت‌شناسی است. با بهره‌گیری از این دانش، ساختار تمامی روایت‌های سوره به صورت جداگانه مورد بررسی ...
-
تحلیل محتوای پیمان‌های سیاسی خداوندی در خطاب های قرآن کریم
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)قرآن به عنوان قانون اساسی اسلام به مباحث سیاسی اهمیّت خاصی می‌دهد. در موضوع پژوهش پیرامون پیمان‌های سیاسی قرآن ، باید به دنبال آیات متعددى باشیم که محورهای اساسی سیاست را بیان نموده است. این مصحف به عنوان کتاب راهنمای بشر ...
-
اصطلاح‌شناسی میزان با تکیه بر آیه 25 سورۀ حدید و نقش آن بر جایگاه عقل درآموزه‌های دینی
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)عمقِ پایان‌ناپذیر آموزه‌های قرآن سبب شده است که همواره با تأمل در آیات و واژگان آن، دریافت بدیعی از این کتاب آسمانی حاصل شود. در این نوشتار با بررسی اقوال تفسیری در مورد واژه «میزان» ذیل آیه 25 سوره حدید، یک دیدگاه تفسیری، ...
-
واکاوی ترجمه آیه 172 سوره اعراف بر اساس انسجام متنی و تحلیل واژگان
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)برخی مفسران برای وجود عالم ذر به آیه ۱۷۲ سوره اعراف استناد کرده‌اند؛ ولی برخی، معنای واژگان و ظهور آیه را مخالف این ادعا می‌دانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی و با هدف یافتن ترجمه صحیح و مطابق با شواهد سیاقی است تا ...
-
ترسیم شبکه مضامین و تناسب آیات سوره عنکبوت با استفاده از روش تحلیل مضمون
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)از جمله مسائل مهم و مورد مناقشه در رابطه با قرآن کریم، مسئله ارتباط و تناسب آیات یک سوره با همدیگر است. برخی از مستشرقان عدم وجود نظم ظاهری در آیات یک سوره را دلیل بر غیر علمی بودن این کتاب و تدوین آن در طول تاریخ یا تحریف ...
-
همسان سازی قصه‌های قرآنی با متن در روایت‌گری زیدری
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)هم‌حضوریِ محتوایی برخی آثار ادبی با آیات قرآنی، بر فخامت و ارزش ادبی آنها افزوده است. نفثه‌المصدور، اثر زیدری نسوی از منابع ادبی- تاریخی دورة خوارزمشاهی با کاربرد یکصد و سی آیه نمونه‌ای از آنهاست. روایت زیدری از جهات ...
-
واکاوی معنایی کلمه «توفی» در آیه 55 سوره آل عمران از منظرگاه مفسران فریقین
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)داستان تولد، پیامبری و حتی عروج حضرت عیسی(ع) از موضوعاتی است که به صورت مجمل در آیات قرآن کریم بیان شده است. آیه ی 55 سوره آل عمران، به صورت کلی به داستان توفی و عروج اشاره نموده است. باتوجه به اینکه «توفی» بر وجوه گوناگونی ...
-
معناشناسی درختان فرازمینی مذکور در قرآن کریم و مبانی آن از دیدگاه ملاصدرا
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه ملاصدرا در خصوص درختان فرازمینی مذکور در قرآن کریم و تبیین، تحلیل و ارزیابی مبانی او در این زمینه می‌پردازد. «شجره زیتونه»، «سدره المنتهی»، «طوبی»، «شجره طیبه»، «زقوم» و «شجره ...
-
بررسی جایگاه زبان‌شناختی بافت در سوره مبارکه کهف از دیدگاه جرجانی
(دانشگاه پیام نورPayame Noor University, 2023-03-21)بافت را می‌توان مطمئن‌ترین و مهم‌ترین ابزار مفسّر برای ورود به تحلیل متون به‌ویژه سوره‌های قرآن دانست. تعابیری چون: زمینه، بافت، بافت موقعیتی و بافتار و اصطلاحاتی چون مقام، شأن نزول و اسباب نزول در سنت تفسیر قرآن مواردی ...
