بررسی و تحلیل شاخص های علم و فناوری در حوزۀ فناوری اطلاعات ایران و کشورهای منطقه در افق چشم انداز

Abstract

اندازه گیری پیشرفت امری حیاتی برای سیاستگذاران و جامعه است. کشورهایی که از آمارهای قابل اطمینان در مورد میزان پیشرفت خود سود می برند می دانند که کجا ایستاده اند، قابلیت ها و محدودیت‌هایشان چیست و مهمتر از همه، می دانند که کجا می روند و چگونه می خواهند به آنجا برسند. از این رو، در این مقاله تلاش شده است، با استخراج آمارهای مربوطه به شاخص های علم و فناوری، جایگاه ایران در حوزه فناوری اطلاعات نسبت به کشورها و رقبای منطقه ای سنجیده شود و همچنین تحقق اهداف چشم انداز بیست ساله در این حوزه مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بررسی نشان می دهد که از میان شاخص های مورد بررسی، کشور ایران تنها از لحاظ شاخص های تولید علم (انتشار مقالات علمی در مجله‌های نمایه شده درISI و SCOPUS) در بین کشورهای منطقه دارای جایگاه اول و دوم است. اما از لحاظ شاخص میزان ارجاعات به مقالات منتشر شده که بیانگر کیفیت مقالات است ایران بعد از کشورهای رژیم اشغالگر قدس و ترکیه در جایگاه سوم منطقه قرار دارد. وضعیت ایران از لحاظ شاخص ثبت اختراع در دفاتر آمریکا و اروپا در بین کشورهای منطقه رضایت بخش نیست بطوریکه به ترتیب دارای رتبه سوم و چهارم را به خود اختصاص داده است. از لحاظ شاخص های مربوز به بکارگیری فناوری اطلاعات و آثار آن در بین کشورهای منطقه در رتبه چهارم قرار گرفته است. بنابراین به استناد نتایج بدست آمده از این مطالعه، تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز بیست ساله کشور در حوزه فناوری اطلاعات نیازمند اصلاح سیاست های موجود و ارائه مشوق های متناسب می باشد.