عوامل مؤثر بر فرآیند توسعه تکنولوژی در کشورهای در حال توسعه

Abstract

هدف این مقاله، شناخت و ارزیابی تأثیرات توانایی‌های تکنولوژیکی (ITC) بر روند توسعه تکنولوژی (TDP) در سطح مایکرو (شرکت) است. ITC در یک شرکت صنعتی، به توانایی‌هایی اطلاق می‌گردد که موجب انتخاب صحیح، استقرار، راه‌اندای، تعمیر و نگهداری، اصلاح و گسترش تکنولوژی گردد. TDP، به فرایندی گفته می‌شود که با ورود یک تکنولوژی جدید در شرکت شروع، و با مراحلی از قبیل جذب تکنولوژی، اصلاح و گسترش تکنولوژی در داخل و خارج شرکت ادامه می‌یابد. به طور کلی این مقاله شامل دو قسمت است: 1- بخش تئوریک در دربرگیرنده مفاهیم و مضامین ITC، با توجه به مستندات تئوریک آن است. در این مقاله دو فاکتور (شاخص) عمده ITC که متضمن تحقیق و توسعه و فرایند یادگیری با انجام دادن است، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ضمن فرایند توسعه تکنولوژی درکشورهای در حال توسعه از جنبه‌های تئوریک مورد بحث قرار می‌گیرد و در پایان این بخش، فرضیه‌های تحقیق ارائه می‌شود. 2- بخش تحقیقات تجربی که شامل جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آماری می‌شود. در این تحقیق، جامعه آماری را کارخانجات ساخت و تولید در ایران تشکیل داده‌اند که 360 کارخانه به طور تصادفی انتخاب و پرسشنامه طراحی شده برای مدیران آنها ارسال شد. 139 پرسشنامه تکمیل شده دریافت شد که 129 عدد آن قابل استفاده برای مراحل بعدی تشخیص داده شد. انجام عملیات آماری به منظور تست فرضیه‌های تحقیق به عمل آمده است. دو گروه متغیر، شامل گروه ITC و گروه متغیرهای داخلی شرکت انتخاب شد تا اثرات آنها بر روی مدل فرایند توسعه تکنولوژی ارزیابی شود. نتیجه این تحقیق به شرح زیر خلاصه می‌شود: - استراتژی فرایند توسعه تکنولوژی در صنایع باید با توجه به رابطه نزدیک بین انتقال تکنولوژی و توانایی‌های تکنولوژیکی آنها تنظیم شود؛ - کسب توانایی‌های تکنولوژیکی، یک فرایند یادگیری و محور فرایند یادگیری در شرکت‌های صنعتی ـ تولیدی، نیروی کار است. به همین سبب، این مطالعه نشان می‌دهد که شرکت‌هایی که در آموزش نیروی انسانی سرمایه‌گذاری بیشتری کرده‌اند، در مراحل توسعه تکنولوژی به موفقیت‌های بیشتری دست یافته‌اند.