روش های تربیت نفس از دیدگاه ملاصدرا

Abstract

<strong>یکی از سرآمدان معرفت دینی از منظر اخلاقی - تربیتی، صدرای شیرازی است. در این مقاله می</strong>‌<strong>کوشیم با استفاده از روش کتاب</strong>‌<strong>خانه</strong>‌<strong>ای آرای وی را بکاویم تا به الگوها و روش</strong>‌<strong>های تربیتی مد نظرش دست یابیم. پرسش محوری ما این است که صدرا در آرای نفس</strong>‌<strong>شناسی خویش به چه روش</strong>‌<strong>های تربیتی، اشاره صریح یا ضمنی کرده است. وی آرای تربیتی خود را بر اساس مبانی فلسفی</strong>‌<strong>اش، خصوصاً دو اصل حرکت جوهری و اتحاد نفس و قوا استوار کرده است. مطالعه آرای وی روشن می</strong>‌<strong>کند که اهتمام به انس با حق و ذکر مداوم، الزام به محاسبه و مراقبت از نفس در مسیر حرکت استکمالی نفس و پالایش نفس و غور در باطن از راه</strong>‌<strong>های اصلی تربیت نفس به شمار می</strong>‌<strong>رود. اجرای عدالت تربیتی بر اساس انعطاف</strong>‌<strong>پذیری روح، حفظ بدن و اعتدال</strong>‌<strong>گرایی در این مسیر، تقویت تمرکز و حضور نفس، تربیت بر اساس تکرار و عادت، تقویت اعتماد و عزت نفس، و تربیت بر اساس پرورش خلاقیت نیز سایر مراحل تربیت نفس را تشکیل می</strong>‌<strong>دهند.</strong>