فناناپذیری نفس از دیدگاه ابن میمون

Abstract

ابن‌میمون میان رستاخیز و جهان آینده تفاوت قائل شده است. او رستاخیز مردگان را مربوط به عصر مسیحایی و فناناپذیری نفس را مربوط به جهان آینده می‌داند. ابن‌میمون فناناپذیری نفس را با رشد و بالندگی عقلانی نفس در این دنیا گره زده و معتقد است جاودانگی نفس تنها از آنِ کسانی است که در این دنیا از موهبت عقل بهره برده باشند. بر این اساس، او دیدگاهی متفاوت درباره بسیاری از باورهای فرجام‌شناسانه به‌دست داده است. از باب نمونه، او معتقد است بهشت و جهنم و به‌طورکلی ثواب و عقاب متناسب با فهم عامه مردم در قالب تعابیری توصیف شده‌اند که لذت‌های دنیایی را تداعی می‌کنند؛ درحالی‌که بهشت و جهنم اکنون و اینجاست. پرسش مهمی که در این مقاله به‌دنبال یافتن پاسخ آن هستیم این است که آیا منبع الهام او در این نظریه کتاب مقدس و سنت یهودی بوده، یا اینکه او تحت‌تأثیر تعالیم فلسفه یونانی، به‌ویژه فلسفه ارسطو و نیز ارسطوییان مسلمان نظیر ابونصر فارابی، ابن‌باجه و ابن‌رشد به این دیدگاه رسیده است؟