مناسب‌ترین روش میان‌یابی برای پهنه‌بندی فرسایش‌پذیری بین‌شیاری مدل ‏WEPP‏ و برخی از ویژگی‌های خاک با استفاده از زمین‌آمار و اطلاعات سنجش از ‏دور

Abstract

آگاهی از توزیع و تغییرات مکانی فرسایش­‌پذیری و ویژگی­‌های خاک اهمیت زیادی در طراحی و اجرای راه‌کارهای حفاظت آب، مهار سیل و رواناب و مدیریت فرسایش خاک یا به‌طور کلی مدیریت حوزه­‌های آبخیز دارد. انتخاب و استفاده از فن میان­یابی مناسب برای تعیین عوامل فرسایش­‌پذیری به‌وسیله مد‌ل­‌های فرسایشی مانند WEPP و ویژگی­‌های خاک، ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، پهنه­‌بندی فرسایش­‌پذیری بین­‌شیاری خاک و عوامل تاثیرگذار در آن مانند میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل با استفاده از تخمین­گر کریجینگ و کوکریجینگ به کمک اطلاعات سنجش از دور (ماهواره Landsat 7) است. بدین­‌منظور، تعداد 100 نمونه خاک از عمق صفر تا 15 سانتی­‌متری به‌­صورت تصادفی در بخشی از حوزه آبخیز سئلین منطقه کلیبر واقع در استان آذربایجان شرقی برداشت و میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل خاک و فرسایش­‌پذیری بین­‌شیاری مدل WEPP اندازه­‌گیری شدند. تحلیل همبستگی بین ویژگی‌­های یاد شده و اعداد رقومی تصویر ⁺ETM نشان داد که میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و فرسایش­‌پذیری بین­‌شیاری خاک به‌ترتیب با اعداد رقومی (DN) باند 7، 1، 1 و 3 تصویر ⁺ETM بیشترین ضریب هم­بستگی (0.406-، 0.431-، 0.291 و 0.299) را داشت. لذا، اعداد رقومی باندهای یاد شده به‌عنوان داده­‌های کمکی در تخمین­گر کوکریجینگ استفاده شدند. ویژگی­‌های خاک با مدل کروی برای مدل‌­سازی تغییرنما بهترین برازش را داشتند. با وجود به‌­کارگیری اطلاعات سنجش از دور به‌عنوان متغیر کمکی در تخمین­گر کوکریجینگ تفاوت قابل توجهی بین کریجینگ و کوکریجینگ مشاهده نشد. این امر می­‌تواند ناشی از همبستگی نه­ چندان قوی بین متغیر هدف و اطلاعات سنجش از دور باشد.