ارزیابی کمیت و کیفیت علوفه در کشت مخلوط افزایشی تریتیکاله و ماشک در شرایط دیم

Abstract

به منظور ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط تریتیکاله و ماشک برگ درشت، آزمایشی در پاییز سال زراعی 93-1392 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل هفت بخش مکمل مخلوط به صورت افزایشی (کشت خالص ماشک برگ درشت، ماشک:تریتیکاله (30:100)، ماشک:تریتیکاله (40:100)، ماشک:تریتیکاله (50:100)، ماشک:تریتیکاله (60:100)، ماشک:تریتیکاله (70:100) و کشت خالص تریتیکاله) بود. نتایج نشان داد که نسبت­های مختلف کاشت اثر معنی­داری بر همه صفات مورد مطالعه در هر دو گیاه داشتند. بیشترین وزن خشک برگ به ترتیب مربوط به کشت خالص تریتیکاله (1331 کیلوگرم در هکتار) و ماشک برگ درشت (1227 کیلوگرم در هکتار) بود. همچنین، بیشترین وزن خشک ساقه در تریتیکاله و ماشک برگ درشت به ترتیب از نسبت های بذری ماشک:تریتیکاله (70:100) و 60:100 معادل 2798 و 1952 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. حداکثر مجموع عملکرد علوفه خشک برابر با 5445 و 5208 کیلوگرم در هکتار به دو تیمار فوق تعلق داشت. بیشترین درصد پروتئین تریتیکاله و ماشک برگ درشت به ترتیب در اجزای مخلوط 30:100 و 70:100 مشاهده شد. همچنین، بیشترین درصد الیاف نامحلول در شوینده­های خنثی به تیمار 70:100 تعلق داشت. بنابراین، مشخص شد که افزایش سهم تریتیکاله بر افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول موثراست، از طرف دیگر افزایش در مخلوط دو گیاه مورد آزمایش منجر به کاهش قابلیت هضم و افزایش الیاف نامحلول در شوینده­های خنثی شد. بنابراین، می­توان بیان داشت که کشت مخلوط افزایشی در تولید علوفه با کمیت و کیفیت مطلوب موثر است. همچنین، نسبت برابری زمین (LER) در نسبت بذری 60:100 برابر 60/1 و نسبت رقابت (CR) برای هر دو گیاه تریتیکاله و ماشک برگ درشت به غیر از تیمار 30:100 با هم برابر بود.