مطالعه بهره برداری زمانی از اراضی زراعی زیر کشت مخلوط تاخیری ماشک برگ درشت با تریتیکاله

Abstract

آزمایش مزرعه­ای در خاک رسی لومی با هدف ارزیابی شاخص­های سودمندی کشت مخلوط نسبت به خالص و بهره­برداری از محیط زراعی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به صورت کشت مخلوط تاخیری در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص تریتیکاله (100%) با تراکم 400 بوته در متر مربع، مخلوط تریتیکاله- ماشک برگ درشت با نسبت­های 70:30، 60:40، 50:50، 40:60 و 30:70 و کشت خالص ماشک برگ درشت (100%) با تراکم 150 بوته در متر مربع بودند. در این آزمایش عملکرد علوفه هر یک از دو گیاه و مجموع عملکرد علوفه خشک با برخی از شاخص­های سودمندی از جمله نسبت برابری زمین (جزیی و کل)، نسبت رقابت، کاهش واقعی عملکرد، نسبت برابری زمان- سطح زیر کشت و میانگین آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد علوفه خشک هر دو گیاه، به ترکیب­های 30:70 و 70:30 (به ترتیب 122/4 و 035/3 تن در هکتار) تعلق داشت. ولی، در شاخص­های سودمندی، نسبت برابری زمین کل، از 1 بزرگتر و دلیلی بر سودمندی کشت مخلوط نسبت به خالص بود. کاهش واقعی عملکرد در دو گیاه مورد آزمایش متفاوت بود. میانگین نسبت برابری زمان- سطح زیر کشت برای ماشک برگ درشت در تیمار 60-40 (29/1) و برای تریتیکاله در تیمار 70-30 (46/1) بیشترین سودمندی را داشت. بنابراین، علیرغم تولید علوفه مناسب در سایر تیمارهای مورد آزمایش، نتیجه گرفته شد که دو ترکیب بذری (تیمار) 40:60 و 30:70 در شاخص­های سودمندی، تولید علوفه و در نهایت بهره­برداری از محیط، موفق­تر بودند.