بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل به دریافت و تمایل به کم‌کاشت کشاورزان حوضه غرب تالاب جازموریان به منظور احیای تالاب

Abstract

آب به عنوان یکی از مهترین عوامل زندگی در سطح زمین، علاوه بر نیاز شرب، جهت سایر مصارف مرتبط‌ با انسان و طبیعت اهمیت بسزایی دارد، به‌طوری‌که در اکثر کشورهای جهان مسئله کمبود آب به یک بحران جدی تبدیل شده‌ است. از این‌رو مدیریت منابع آب و حفاظت این منابع اهمیت فراوانی در این راستا پیدا کرده ‌است. ایران جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان محسوب می‌شود، که این موقعیت توجه بیش از پیش به این نعمت‌های خدادادی را ضروری جلوه می‌دهد. تالاب‌ها یکی از مهمترین منابع آبی کشور می‌باشند. یکی از تالاب‌های مهم کشور که بنا به دلایل متعددی از قبیل بارندگی ناکافی، وقوع خشکسالی در منطقه، احداث سد در بالادست و عدم تأمین حق‌آبه زیست‌محیطی متحمل خسارات چشمگیری شده ‌است، تالاب جازموریان می‌باشد. با توجه به اهمیت و نقش کلیدی این تالاب در کشاورزی و حفظ اکوسیستم منطقه، در این پژوهش ارزش احیایی و حفاظتی تالاب جازموریان و میزان تمایل به کم‌کاشت و تمایل به دریافت کشاورزان حوضه غرب این تالاب در دو الگوی مجزا، برای احیاء و حفاظت از آن با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط برآورد گردید. مطابق با نتایج هر دو الگو، متغیرهای میزان تحصیلات و محل سکونت بر احتمال پذیرش سطح زیرکشت و مبلغ پیشنهادی به منظور مشارکت در طرح کم‌کاشت اثر مثبت و متغیر‌های بعد خانوار، مخارج خانوار، مالکیت زمین، وضعیت تأهل و میزان سطح زیرکشت پیشنهادی به منظور کم‌کاشت بر احتمال پذیرش سطح زیرکشت و مبلغ، تأثیر منفی داشتند. همچنین مساحتی که کشاورزان به صورت داوطلبانه حاضرند کمتر زیرکشت ببرند و در طرح کم‌کاشت مشارکت نمایند، به ازای هر کشاورز و کل منطقه به ترتیب معادل 435/0 و 264 هکتار می‌باشد. همچنین میزان تمایل به دریافت به منظور زیرکشت نبردن هر هکتار و مشارکت در طرح کم‌کاشت به ازای هر کشاورز و کل کشاورزان منطقه به ترتیب 69/355 میلیون ریال و 2030 میلیارد ریال برآورد گردید.