بررسی مسیرهای بازاررسانی ماهی در روستاهای شهرستان اهواز

Abstract

با گذار از کشاورزی سنتی به مرحله نوین و با فاصله گرفتن مراکز مصرف از نواحی تولید که اکثر قریب به اتفاق آن در مناطق حاشیه‌ای و روستایی قرار گرفته است، موضوع بازاریابی محصولات کشاورزی اهمیت فزاینده‌ای یافته‌ است. با توجه به اهمیت اقتصادی ماهی در اقتصاد کشور و با عنایت به رقابت‌های جهانی در زمینه محصولات کشاورزی و ظرفیت بالای تولید ماهی، در این تحقیق به بررسی حاشیه بازاریابی ماهی و تأثیر آن بر اشتغال و جذب روستانشینان به این حرفه، پرداخته شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی و از طریق تکمیل پرسشـنامه از 232 تولیدکننـده ماهی قزل‌آلا، 25 عمده‌فروش و 60 خرده‌فروش در سال 1395 در شهرستان اهواز جمـع‌آوری شـده اسـت. در این مطالعه داده‌ها به وسیله الگوی مارک- آپ برآورده شده که نتایج به دست آمده نشان داده است که حاشیه‌های کل بازاریابی، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی برای هر کیلوگرم ماهی، به ترتیب 158585، 38268 و 120317 ریال است. همچنین با یک واحد افزایش در قیمت خرده‌فروشی و هزینه خدمات بازاریابی، به ترتیب حاشیه بازاریابی 89/0 و 31/0 واحد افزایش خواهد یافت. ضریب هزینه بازاریـابی 29 درصـدی ماهی قزل‌آلا نـشان می‌دهد که هزینه‌های بازاریابی بـرای ماهی قزل‌آلا در شهرستان اهواز، 29 درصد از متوسط قیمـت هـرکیلو ماهی قزل‌آلا را به خود اختصاص داده است. بر اساس برآورد این الگو، قیمت خرده‌فروشی و هزینه‌های بازاریابی رابطة مستقیم و معنی‌دار و درآمد تولیدکننده رابطه معکوس و معنی‌دار با حاشیه ‌بازاریابی ماهی دارند.