تحلیل ابعاد اقتصادی کشت محصولات فناوری زیستی نوین در مناطق روستایی ایران

Abstract

هزینه‏ های پیش‏بینی اثرات اقتصادی محصولات فناوری زیستی نوین، بسیار بالا می‏باشد و پژوهش‏ های اقتصادی در خصوص اثرات کشت این محصولات در مناطق روستایی، می‏تواند نقشی مهم در طراحی مکانیسم‏های نظارتی کارآمد و سیستم های نوآوری کشاورزی ایفا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر بر مبنای پارادایم کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به منظور تحلیل دیدگاه پژوهشگران مراکز تحقیقات کشاورزی در خصوص فرصت‏ها و تهدیدهای ابعاد اقتصادی کشت محصولات فناوری زیستی نوین در مناطق روستایی در سال 1398 انجام شد. به منظور جمع ‏آوری داده‏ها از شیوه مصاحبه نیمه‏ ساختار یافته با 23 نفر از پژوهشگران، با روش نمونه‏گیری گلوله‏برفی استفاده شد. یافته‏های این پژوهش نشان داد، در خصوص فرصت‏ها، «ناگزیر بودن حرکت به سمت نظام کشاورزی مبتنی بر مهندسی ژنتیک در جهت خودکفایی و صادرات» و در خصوص تهدیدها، «تحمیل نظام کشاورزی مبتنی بر مهندسی ژنتیک و مسایل سیاسی و بازاریابی» بر کشت محصولات فناوری زیستی نوین در مناطق روستایی تاثیرگذار بودند. در راستای نتایج حاصله، پیشنهاد می‏شود کمیته‏ ای متخصص تشکیل شود و در سه حیطه تکمیل پژوهش‏های فناوری زیستی نوین در زمینه توانایی تولید بذر و سایر نهاده ‏های محصولات فناوری زیستی نوین در داخل کشور، ارزیابی ایمنی اثرات زیست‏ محیطی و سلامتی محصولات فناوری زیستی نوین و ایجاد توافق نسبی بین موافقان و مخالفان فعالیت ‏کند، تا با تامین پیش‏نیازهای لازم، کشت این محصولات در مناطق روستایی در دستور کار قرار گیرد.