معناشناسی بغی و براندازی در قرآن کریم و نظام حقوقی اسلام

Abstract

مفهوم جرم سیاسی قدمتی به تاریخ وجود حکومتها دارد، اما اصطلاح جرم سیاسی در چند قرن اخیر در اروپا ظهور یافته و در قرون اخیر از قبح آن کمی کاسته شده و حقوقدانان سعی در تخفیف مجازات آن دارند. این نگرش جدید در ایران تأثیر گذاشته و در قانون اساسی ایران بدان اشاره شده است و در حالیکه تعریف اصطلاح جرم سیاسی را به قوانین عادی سپرده،<br />ولی با وجود اهمیت این جرم، متأسفانه قوانین عادی به تعریف آن نپرداختهاند. آنچه جالب به نظر میرسد، توجه فقه اسلامی به جرایم مشابه جرم سیاسی است که از زمان پیامبر و صدر<br />اسلام شروع شده، مثل جریان خوارج یا همان باغیان که درنگرشی کلی میتوان شباهتهای بسیاری بین بغی و جرم سیاسی یافت. این مقاله به معناشناسی واژه بغی و قلمرو معنایی آن در قرآن کریم و نظام حقوقی اسلام و بررسی مفهومی جرم سیاسی و بغی پرداخته است. در باب هر کدام از این دو جرم بهطور مجزا تحقیقات گستردهای صورت پذیرفته که در اکثر این<br />تحقیقات اشارهای به جرم مشابه شده، اما در مورد انطباق با عدم انطباق آنها کمتر تحقیق و بررسی جدی صورت پذیرفته است. به نظر میرسد برای انجام وظیفهای که قانون اساسی بر عهده قوانین موضوعه گذاشته و آن ارائه تعریف دقیق و جامع از - جرم سیاسی است و اینکه پایه و مبنای قوانین ما در جمهوری - اسلامی میبایست فقهی باشد، لازم است که این دو جرم دریک تحقیق مقایسهای مورد بررسی قرار گیرند.