نهضت ترجمه متون علمی فلسفی تمدن اسلامی به زبان لاتینی در اروپا

Abstract

نقش متون علمی و فلسفی تمدن اسلامی در بیداری و پیشرفت علمی، عقلی و صنعتی غرب، بر بسیاری از محققان تاریخ علم و حکمت، پوشیده نیست. در فاصله قرون یازدهم تا سیزدهم میلادی، انبوهی از آثار و نوشته های علمی و فلسفی مسلمانان از زبان عربی به زبان لاتینی برگردانده شد و در این فرایند حتی متون و منابع علمی و فلسفی یونانیان به ویژه فلسفه ارسطو نیز از طریق مسلمانان به دنیای غرب لاتینی شناسانده شد؛ به گونه ای که به اعتراف شماری از مورخان و اندیشمندان غربی، اگر این رویداد تاریخی یعنی نهضت ترجمه عربی به لاتینی اتفاق نمی افتاد، چه بسا دنیای غرب هیچ گاه با سرمایه عظیم دانش یونانی هم آشنا نمی شد. از سوی دیگر در جریان نهضت مذکور، علاوه بر ترجمه آثار یونانی از عربی به لاتینی، بسیاری از شروح و تفاسیر دانشمندان مسلمان نیز به دنیای غرب راه پیدا کرد و از این طریق نیز دشواری ها و پیچیدگی های علمی آن آثار با کوشش متفکران مسلمان مرتفع گردید. جزئیات و دقایق این رویداد بزرگ علمی فرهنگی هنوز هم کاملاً روشن نیست و در این مقاله تنها به مهم ترین فقرات آن اشاره خواهد شد.